Holandia: Zaskakujący ruch Wildersa. Były polityk lewicy pomoże mu stworzyć rząd?

Holandia

Pierwszą fazę rozmów na temat utworzenia nowego, najprawdopodobniej prawicowego rządu Holandii koordynować będzie były lewicowy minister Ronald Plasterk - zdecydował Geert Wilders.

Przypomnijmy, w środę 22 listopada w Holandii odbyły się wybory parlamentarne. Najwięcej mandatów w Tweede Kamer uzyskało populistyczne PVV Geerta Wildersa. PVV będzie mieć 37 mandatów w 150-osobowym Tweede Kamer. Do utworzenia rządu potrzeba co najmniej 76 mandatów. Jeśli PVV chce utworzyć rząd, musi więc znaleźć koalicjantów.

Zgodnie z holenderską tradycją to właśnie największe ugrupowanie mogło wyznaczyć osobę, która ma koordynować rozmowy na temat nowego rządu. Początkowo Wilders wyznaczył do tej roli senatora PVV Goma van Striena.

Po tym, jak w mediach pojawiły się informacje o przeszłości senatora, Van Strien zrezygnował z tej funkcji. Van Strien został oskarżony przez byłego pracodawcę o defraudację.

Senator PVV w latach 2000-2009 był dyrektorem Utrecht Holdings. Van Strien miał wyprowadzać pieniądze z tej firmy do spółki założonej przez jego żonę i sąsiada, uważa jego były pracodawca. Oskarżony zaprzeczył tym zarzutom i twierdzi, że jest niewinny.

Lider PVV przyznał, że zamieszanie wokół Van Striena i jego rezygnacja „nie są jego wymarzonym startem negocjacji nad nowym rządem”. Po wielkiej wyborczej wygranej Wildersa wielu krytycznych komentatorów poddawało w wątpliwość, czy w jego partii jest wystarczająco dużo odpowiedzialnych, doświadczonych polityków nadających się do ważnych funkcji. Wilders chce pokazać, że tak właśnie jest, ale „wpadka” z Van Strienem to dla niego wizerunkowy cios.

Na następcę Van Striena szef PVV wyznaczył już kogoś spoza własnej partii. Na pierwszy rzut oka to bardzo zaskakująca decyzja. Wilders postawił na Ronalda Plasterka, byłego ministra z lewicowej Partii Pracy PvdA. A to właśnie obecny lider PvdA, Frans Timmermans, to jeden z głównych przeciwników politycznych Wildersa.

Plasterk był ministrem edukacji, kultury i nauki w latach 2007-2010 oraz ministrem spraw wewnętrznych w okresie 2012-2017. Od kilku lat nie jest aktywny politycznie. Z wykształcenia jest biologiem wyspecjalizowanym w genetyce molekularnej. Obecnie prowadzi działalność gospodarczą w branży medycznej i pisze felietony do największego holenderskiego dziennika „De Telegraaf”.

Poglądy Plasterka znacząco się zmieniły. W tekstach w „De Telegraaf” jest bardzo krytyczny wobec swojej dawnej partii i lewicy jako takiej. Krytykuje w nich też politykę klimatyczną i Unię Europejską. W felietonie opublikowanym już po niedawnych wyborach Plasterk pisał, że powinien powstać prawicowy rząd PVV, Ruchu Rolników i Obywateli BBB, chadeckiego NSC oraz liberalnego VVD.

Jego poglądy są więc dziś bardziej prawicowe i zapewne dlatego Wilders poprosił go o pomoc przy rozmowach nad nowym rządem. Z jednej strony Plasterk jest szanowanym, doświadczonym politykiem, akceptowanym przez większość liderów partyjnych. Z drugiej strony nie jest już aktywnym politykiem, a jego obecne poglądy są bardziej prawicowe.

We wtorek Vera Bergkamp, przewodnicząca drugiej izby holenderskiego parlamentu Tweede Kamer, oficjalnie wyznaczyła Plasterka do koordynowania pierwszej fazy rozmów nad nowym rządem. W nadchodzących dniach będzie on rozmawiać z liderami wszystkich ugrupowań parlamentarnych, a 5 grudnia ma złożyć w Tweede Kamer sprawozdanie z tych rozmów.

Być może to zatem były lewicowy minister wykona pierwszy krok w stworzeniu nowego prawicowego rządu Holandii, w którym to populistyczne, antyunijne, antyislamskie i antyimigracyjne PVV będzie największą partią.

28.11.2023 Niedziela.NL // fot. Jan kranendonk / Shutterstock.com

(łk)