Holandia: Premier Holandii szefem NATO? „To już prawie pewne”

Holandia

Obecny premier Holandii Mark Rutte może już być prawie pewien, że zostanie nowym sekretarzem generalnym NATO - poinformował portal nos.nl.

O tym, że Rutte jest głównym kandydatem do zastąpienia Jensa Stoltenberga na stanowisku szefa NATO, mówiło się już od dawna. Rutte od początku mógł liczyć na poparcie Stanów Zjednoczonych i większości państw Europy Zachodniej.

Kilku liderów państw NATO miało jednak wątpliwości. Chodziło między innymi o Turcję, Węgry, Słowację i Rumunię. Po spotkaniu holenderskiego premiera z Erdoganem, Turcja wycofała zastrzeżenia. Teraz także Słowacja i Węgry ustąpiły, donoszą holenderskie media.

Premier Węgier Victor Orbán zażądał jednak od potencjalnego przyszłego szefa NATO potwierdzenia gwarancji, że Węgry nie będą zmuszane do militarnego i finansowego zaangażowania w pomoc Ukrainie. Dla prorosyjskiego Orbána to istotna kwestia.

Węgierki autokrata chciał też, by Rutte odniósł się do swych słów z 2021 r., kiedy ostro skrytykował wprowadzone na Węgrzech prawo uderzające w mniejszość LGBT. Rutte mówił wtedy, że trzeba „rzucić Węgry na kolana” i sugerował, że dla takich państw jak Węgry nie powinno być miejsca w Unii Europejskiej.

Rutte spełnił oba te warunki, pisząc list do Orbána. Znalazło się w nim zarówno zapewnienie, że Węgry nie będą musiały militarnie i finansowo wspierać Ukrainy, jak i komentarz do słów z 2021 r.

Holender przyznał w liście, że jego słowa „mogły wywołać na Węgrzech niezadowolenie”. Podkreślił jednak, że w przypadku objęcia funkcji szefa NATO będzie „traktować wszystkich Sojuszników z równym zrozumieniem i szacunkiem”. Przeprosin w liście nie ma, ale sam Orbán publicznie się ich nie domagał.

Obecnie jedynie Rumunia nie poparła jeszcze kandydatury szefa holenderskiego rządu. Wiąże się to z tym, że również prezydent Rumunii Klaus Iohannis zabiega o to stanowisko. Jego szanse od początku były jednak znikome i według nos.nl Rumunia w najbliższym czasie wycofa tę kandydaturę i również poprzez Ruttego.

Mark Rutte ma 57 lat, a premierem Holandii jest już od prawie 14 lat. Latem ubiegłego roku, po upadku swojego czwartego rządu, Rutte zapowiedział wycofanie się z krajowej polityki.

W listopadzie 2023 r. w Holandii odbyły się wybory parlamentarne, a jego liberalna partia VVD z nową liderką Dilan Yesilgöz na czele po raz pierwszy od 2010 r. nie została największą partią w drugiej izbie parlamentu Tweede Kamer. Najlepszy wynik uzyskało eurosceptyczne, antyimigranckie PVV populisty Geerta Wildersa.

Po wyborach rozpoczęły się negocjacje czterech prawicowych partii - w tym PVV i VVD - na temat powołania nowej koalicji rządowej. Rutte wciąż stoi na czele zdymisjonowanego rządu, ale nowa koalicja porozumiała się już w sprawie nowego premiera. Ma nim zostać były szef holenderskiego wywiadu i wysoki urzędnik Dick Schoof.

Do zmiany premiera dojdzie najprawdopodobniej w nadchodzących tygodniach. Oficjalnie nazwisko nowego szefa NATO zostanie ogłoszone zapewne w trakcie najbliższego szczytu NATO w Waszyngtonie zaplanowanego na 9-11 lipca. Byłoby wielkim zaskoczeniem, gdyby nazwisko to nie brzmiało: Rutte.

19.06.2024 Niedziela.NL // fot. Alexandros Michailidis / Shutterstock.com

(łk)