Wszystkich Świętych i Zaduszki w Polsce i w Holandii - 1-2 listopada 2020

Temat Dnia

1 listopada zarówno w Polsce, jak i w Holandii obchodzony jest dzień Wszystkich Świętych, w języku niderlandzkim nazywany jest Allerheiligen. Jest to święto wywodzące się z tradycji kościołów łacińskich. Tego dnia wierzący powinni uczcić wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli stan zbawienia i są już w niebie. Ale co to tak naprawdę oznacza? Jeśli mowa o zbawieniu w nawiązaniu do chrześcijaństwa i judaizmu, oznacza to akt wybawienia ludzi przez Boga, uwalnia On ich od grzechu i śmierci oraz w jedności ze sobą prowadzi do życia wiecznego. Co to znaczy?

Święto to zawsze przypada na dzień 1 listopada. W Polsce tego dnia odwiedzamy cmentarze, na których ozdabiamy groby bliskich, przynosimy kwiaty i zapalamy znicze. Jest to również dzień wolny od pracy. 1 listopada każdego roku cmentarze w Polsce rozświetlone są tysiącami płomyków. W tym roku jednak ze względu na pandemię dzień ten będzie wyglądał inaczej. Ze względu na to, że w Polsce liczba zakażeń rośnie nie odbędą się msze święte, jak również odwołane zostają procesje na cmentarze. Wielu kościelnych dygnitarzy apeluje również do wiernych, aby odwiedzali groby samotnie. Za zmarłych i ich odpust można modlić się przez cały miesiąc – tak mówi dekret papieski.

W Holandii Wszystkich Świętych nie jest dniem wolnym od pracy, ale jest świętem nakazanym. Co to oznacza? Święto nakazane (wg. Wikipedii) jest uroczystością liturgiczną w Kościele katolickim, w czasie obchodów, których wierni są zobowiązani do uczestnictwa we mszy świętej.

Historia tego święta w Holandii jest bardzo interesująca, ponieważ na przestrzeni lat było kilka zmian związanych z obchodami tego dnia. W 1967 roku holenderscy biskupi zdecydowali, że będzie on obchodzony w pierwszą niedzielę następującą po 1 listopada. Do tamtego roku również w Holandii był to dzień wolny od pracy. Sytuacja zmieniła się w roku 1991, ale tylko ze względu na moment świętowania. Uroczystości powróciły do kościołów 1 listopada, święto to nie stało się już dniem wolnym od pracy i tak jest po dziś dzień.

W Królestwie Niderlandów z okazji dnia Wszystkich Świętych przygotowywane są różne uroczystości: od specjalnych targów (Allerheiligenmarkten) po wystawy sztuki sakralnej. Na wielu cmentarzach organizowane są Wieczory światełek (Lichtjesavond). To wspólne zapalanie zniczy, często również przy śpiewie chórów kościelnych. Organizowane są również spotkania, podczas których wykonuje się pamiątki, przypominające nam o zmarłych.

W tym roku wszystkie te wydarzenia są albo odwoływane, albo tak organizowane, by były zgodne z obostrzeniami związanymi z pandemią koronawirusa. Oznacza to na przykład, że w niektórych kościołach swoje uczestnictwo w nabożeństwie należy wcześniej zgłosić w sekretariacie parafii.

Dzień 2 listopada poświęcony jest zmarłym i w języku polskim nosi nazwę Zaduszki, Dzień Zaduszny lub Święto Zmarłych. W języku niderlandzkim dzień ten nazywamy – Allerzielen. Świętując go wyrażamy przekonanie o życiu wiecznym i o tym, że modlitwa wstawiennicza jest skuteczna. W Kościołach wschodu zmarłym poświęconych jest kilka dni w roku, nie tylko jeden.

Znawcy uważają, że święto to swą genezę ma w kulturze pogańskiej, ponieważ zarówno Słowianie Zachodni jak i Germanie oraz Celtowie właśnie w tym czasie organizowali uroczystości ku czci tych, którzy odeszli na zawsze. Wszystkie te obrzędy, szczególnie przedchrześcijańskie, w których czczono zmarłych, były pewnego rodzaju świadectwem, że śmierć nie jest końcem istnienia człowieka. Wierzono, że jest to chwila, z którą zmienia się sposób jego trwania. W różnym kulturach, to „życie” po śmierci przybierało różne formy.

W Holandii Dzień Zaduszny (Allerzielen) również jest obchodzony w Kościele Rzymskokatolickim. Holendrzy odwiedzają zmarłych na cmentarzach, lub czczą ich pamięć w inny sposób. Jedną z niderlandzkich tradycji związanych z tym dniem jest odbieranie krzyżyków z kościoła. W wielu parafiach, gdy umiera wierny po pogrzebie w kościele, w specjalnym miejscu, zawieszany jest krzyżyk z imieniem i nazwiskiem zmarłego. Wisi tam właśnie do dnia 2 listopada i po mszy, która tego dnia się odbywa, rodzina zmarłego zabiera krzyżyk do domu.

Ze względu na pandemię i to, że w kościołach podczas nabożeństwa może być tylko ograniczona liczba wiernych, rodziny tych, którzy odeszli w mijającym roku, mają pierwszeństwo uczestnictwa.

Na zakończenie, specjalnie dla czytelników portalu Niedziela.nl, słowniczek polsko-niderlandzki związany z tymi dniami:

Wszystkich Świętych - Allerheiligen
Zaduszki - Allerzielen
znicz - gedenkkaars
grób – graf
nagrobek – grafsteen
urna – urn
trumna - kist
cmentarz – begraafplaats
wieniec - krans
pogrzeb – begrafenis
chryzantemy – chrysant
kościół – kerk
dusza – ziel
pandemia - pandemie
koronawirus – coronavirus
test – test
szczepionka – vaccin
laboratorium – lab/ laboratorium
szpital – ziekenhuis
kostnica – lijkenhuis/ mortuarium
zakład pogrzebowy - uitvaartcentrum

01.11.2018 Niedziela.NL // aktualizacja 29.10.2020 // foto.1: BYTOM, POLAND - OCTOBER 25, 2020: Autumn view of candles at a cemetery during week before All Saints Day (Wszystkich Swietych) in Poland. // fot.1. Tupungato / Shutterstock.com // fot.2. Shutterstock, Inc.

(as)