Holandia, temat dnia: Król do polskich weteranów: Breda was kocha, Holandia was kocha

Temat Dnia

- Panie prezydencie, bardzo dziękuję za przybycie do Bredy w ten historyczny dzień. Dzisiaj mija dokładnie 75 lat od chwili, gdy pana rodacy wyzwolili to miasto – mówił we wtorek do Prezydenta RP Andrzeja Dudy król Holandii Wilhelm Aleksander.

- Odważni polscy żołnierze, daleko od domu, pod przywództwem wybitnego generała Stanisława Maczka… Najstarsi mieszkańcy Bredy wciąż pamiętają ten dzień tak, jakby to było wczoraj. Wciąż słyszą wybuchy bomb, wciąż widzą budynki podpalane przez okupantów i zniszczony kościół. Wciąż czują strach, towarzyszący im, gdy ukrywali się w piwnicach – mówił monarcha na schodach ratusza w Bredzie.

„Dziękujemy wam, Polacy”

Wystąpienia Wilhelma Aleksandra słuchali stojący obok Prezydent RP Andrzej Duda, pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda oraz burmistrz Bredy Paul Depla. A także setki mieszkańców Bredy, Holendrów i Polaków zgromadzonych przed historycznym gmachem. Na budynku wisiał transparent z tekstem w języku polskim: „Dziękujemy wam Polacy”.

- Co jednak najstarsi mieszkańcy Bredy pamiętają najbardziej to radość, kiedy miasto w końcu zostało wyzwolone. Łzy szczęścia, ludzi tańczących i śpiewających na ulicach, wdrapujących się na czołgi i obejmujących polskich żołnierzy. Oddajemy hołd polskim wyzwolicielom. I jesteśmy wdzięczni, że niektórzy z nich są tu dzisiaj z nami – powiedział król, patrząc w kierunku polskich weteranów. Po tych słowach rozległy się głośne oklaski, do których dołączył także monarcha.

- Breda was kocha, Holandia was kocha. Zachowujemy w naszych sercach wspomnienie o tym, że walczyliście, by nas wyzwolić. Ta więź nigdy nie zostanie zerwana. Zawsze będziecie tu mile widziani – dodał król.

Prezydent RP Andrzej Duda: polskie flagi obok holenderskich

Breda została wyzwolona 29 października 1944 roku przez 1. Dywizję Pancerną pod dowództwem generała Stanisława Maczka. Pamięć o tych wydarzeniach jest w mieście wciąż żywa. Tegoroczne obchody, ze względu na okrągłą 75. rocznicę, miały szczególny charakter. Wtorkowa wizyta króla Holandii i Prezydenta RP w Bredzie była ukoronowaniem trwających od dawna obchodów.

Wcześniej tego dnia król i prezydent wzięli udział w uroczystościach na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie. To tam spoczywa gen. Maczek i żołnierze jego dywizji. W uroczystościach uczestniczyli m.in. weterani oraz prof. Andrzej Maczek, syn generała dowodzącego 1. Dywizją Pancerną.

Podobnie jak król Wilhelm Aleksander, także Prezydent RP mówił tego dnia o bohaterstwie polskich żołnierzy. – Dnia 29 października 1944 roku, po dwóch dniach zaciętych walk, polska 1. Dywizja Pancerna wyparła siły niemieckie z kolejnego miasta Holandii. Tym razem była to Breda. Dla mieszkańców Bredy oznaczało to koniec wojny. Jak dzisiaj, flagi polskie powiewały obok flag holenderskich. Tak jak dzisiaj, słychać było słowa: „Thank you, Poles! Dziękujemy Wam, Polacy!” – mówił Andrzej Duda.

„Za wolność naszą i waszą!”

Prezydent przypomniał tragiczne losy Polski w trakcie drugiej wojny światowej. Mimo że Polska w pierwszych tygodniach wojny została zaatakowana przez Niemcy i ZSRR, a następnie była okupowana przez te państwa, Polacy nie poddawali się, przypominał prezydent. - W myśl hasła: „Za wolność naszą i waszą!”, Polacy dzielnie walczyli przeciwko Niemcom niemalże wszędzie w Europie. Od pierwszego do ostatniego dnia tej okropnej wojny – powiedział.

- Generał Maczek i jego żołnierze byli świadomi ogromu zła, z którym przyszło im się zmierzyć. Znali także wartość każdego życia ludzkiego, które starali się ochronić – przypominał Andrzej Duda. Całe wystąpienie Prezydenta RP na oficjalnej stronie internetowej: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/art,862,wystapienie-prezydenta-podczas-uroczystej-parady-z-okazji-75-rocznicy-wyzwolenia-bredy.html

- Generał Maczek zdecydował się przeprowadzić natarcie na Bredę od wschodu, przypuszczając szybki i niespodziewany atak. Nie dysponując wsparciem ciężkiej artylerii ani sił powietrznych. Bez ostrzału artyleryjskiego. Chciał oszczędzić życie możliwie największej liczby mieszkańców miasta oraz ich domy. Taka taktyka musiała jednakże pociągnąć za sobą ofiary. 151 żołnierzy 1. Dywizji Pancernej poległo w bitwie o Bredę. Kilkuset innych odniosło rany – powiedział prezydent.

- Chciałbym dziś podziękować wszystkim mieszkańcom Bredy za wszystko, co czynili na rzecz naszych polskich żołnierzy: wtedy i później, po wojnie. I dziękuję Waszej Królewskiej Wysokości oraz mieszkańcom Bredy za ten piękny dzień i wspaniałe obchody. Cześć Poległym! Wieczna pamięć bohaterskim Wyzwolicielom Bredy! – zakończył swe wystąpienie prezydent Duda.

Odznaczenia dla zasłużonych Polaków i Holendrów

W trakcie wizyty w Holandii Andrzej Duda spotkał się też z przedstawicielami Polonii oraz wręczył odznaczenia państwowe Holendrom i Polakom, zasłużonym dla dobrych relacji polsko-holenderskich, wspierającym polonijne życie kulturalne czy prowadzącym polskie szkoły. Lista odznaczonych osób i instytucji tutaj: https://www.prezydent.pl/aktualnosci/ordery-i-odznaczenia/art,490,odznaczenia-za-zaslugi-w-rozwijaniu-polsko-holenderskiej-wspolpracy.html

- Ogromnie się cieszę, że mogłem naszym holenderskim przyjaciołom i Polakom mieszkającym w Holandii – działającym tu, budującym polonijne życie kulturalne i w tylu innych dziedzinach, przedstawicielom polskich organizacji i szkół –Â wręczyć te odznaczenia i flagi. Bardzo dziękuję za tę działalność. Jestem Państwu za to głęboko wdzięczny, bo to niezwykle ważne, by uczyć polskie dzieci na holenderskiej ziemi języka polskiego, polskiej historii i kultury – powiedział Andrzej Duda.

Prezydent RP zachęcił też do powrotu do ojczyzny. - Część z Państwa przyjeżdża tutaj na bieżąco – przecież niektórzy przyjechali nawet całkiem niedawno – by pracować, szukać lepszego życia. Zawsze to mówię, na każdym spotkaniu z moimi rodakami za granicą: mam nadzieję, że przyjdzie dzień, że Państwo zdecydują się na powrót do Polski – powiedział.

- Staramy się, mamy nadzieję, że w końcu uda nam się stworzyć w Polsce takie warunki, że będzie ona rzeczywiście konkurencyjna pod tym względem z Holandią, Belgią, Francją, mam nadzieję z Niemcami. Że będzie można w Polsce zarobić podobne pieniądze, ale przede wszystkim – że w Polsce będzie praca, łatwość prowadzenia biznesu i tego wszystkiego, co ważne – dodał prezydent.

Całe przemówienie Prezydenta RP ze spotkania z Polonią: TUTAJ.

Breda pamięta

Prezydent i król odwiedzili we wtorek także szkołę De Rooi Pannen, gdzie porozmawiali z uczniami, a także zobaczyli niezwykły polski mural, poświęcony wyzwoleniu tego miasta przez Polaków.

Autorem malowidła ściennego jest Wojciech Kołacz (pseudonim Otecki), pochodzący z Wrocławia. Dzieło ma 27 metrów wysokości i jest inspirowane zdjęciem z Archiwum Miejskiego Bredy, przedstawiającym dwie holenderskie dziewczyny, piszące w 1944 r. na czołgu wiadomość do polskich wyzwolicieli. Więcej na ten temat: Odsłonięcie wielkiego polskiego muralu w Bredzie.

Polskich żołnierzy, którzy wyzwolili Bredę, upamiętniono również na inne sposoby. Niedawno przy skrzyżowaniu ulic Claudius Prinsenlaan z Wilhelminasingel odsłonięto instalację artystyczną „Pamięć”. Dzieło autorstwa Tomasza Tomaszewskiego jest darem Wrocławia dla Bredy. Na uroczystości odsłonięcia byli obecni m.in. burmistrz Bredy Paul Depla oraz prezydent Wrocławia Jacek Sutryk. Więcej: Odsłonięto instalację artystyczną upamiętniającą polskich żołnierzy. „Prezent od Wrocławia”.

Dzieło ma być uzupełnieniem dla Memoriału gen. Maczka. Budowa Memoriału (Centrum Pamięci Generała Maczka) rozpoczęła się w maju tego roku. Generaal Maczek Memorial będzie upamiętniać rolę polskich żołnierzy w wyzwoleniu dużej części Holandii. Znajdować się tu będą archiwa, centrum dokumentacji i informacji, audytorium z salą filmową oraz miejsce refleksji i pamięci. Więcej na ten temat: Rozpoczęto budowę Generaal Maczek Memorial.

Także w ostatni weekend października w Bredzie wspominano polskich żołnierzy. W centrum miasta zorganizowano paradę wojskową, w której uczestniczyło m.in. siedmiu polskich weteranów, biorących udział w walkach sprzed 75 lat. Weteranom, stojącym na podeście ratusza przy placu Grote Markt, zgotowano owację na stojąco, opisywał portal omroepbrabant.nl. Na fasadzie ratusza zawisła polska flaga, a przed gmachem zgromadziły się setki mieszkańców. Więcej: „Owacja na stojąco dla polskich weteranów”.

We wtorek Polakom podziękował także klub piłkarski NAC. Stadion NAC przez jeden dzień nosił nazwę „Stanisław Maczek Stadion”, a przed rozegranym tego dnia meczem na trybunach pojawił się olbrzymi (40 na 24 merów) transparent z polskim napisem „DZIĘKI”.

Król o państwie prawa, podziale władz i zielonej energii

Wilhelm Aleksander spotkał się we wtorek z Andrzejem Dudą także w haskim pałacu Noordeinde. W trakcie uroczystego lunchu, na który zaproszono m.in. przedstawicieli Polonii, król podkreślił, że w Holandii mieszka obecnie wielu Polaków, którzy wnoszą ważny wkład w niderlandzkie społeczeństwo.

Monarcha zauważył, że w Polsce wspomnienie ucisku, strachu i przemocy jest świeższe niż w Holandii. – Nasz kraj świętuje w tym roku 75 lat wolności. Pana kraj musiał na to czekać jeszcze kilka dekad, do 1989 roku – powiedział Wilhelm Aleksander.

- Te czasy nie mogą już nigdy wrócić. Najlepszą tego gwarancją są podstawowe zasady demokratycznego państwa prawa, takie jak podział władz i równe prawa dla wszystkich obywateli. Praca na rzecz bezpieczeństwa i wolności poza granicami kraju ma przecież sens tylko wtedy, gdy traktujemy je poważnie także u siebie w domu – dodał król.

- Tak ważny kraj jak Polska ma duże znaczenie w Unii Europejskiej i na arenie światowej. Jesteśmy dumni, że możemy razem z Panem szukać odpowiedzi na wielkie wyzwania naszych czasów. Myślę tu o koniecznym przestawieniu się na czystsze źródła energii oraz o polityce klimatycznej. A także o skuteczności UE po Brexicie – mówił król.

- Oba nasze kraje czują konieczność tego, by europejski głos był jasny i przekonujący, dziś i w przyszłości. Także dlatego Pana wizyta jest ważna. Jako przyjaciele mamy możliwość, by otwarcie ze sobą o tym wszystkim rozmawiać i wzmocnić to, co nas łączy – dodał monarcha.

W środę rano prezydent Duda spotkał się także z premierem Holandii Markiem Rutte. „Rozmawialiśmy m.in. o relacjach pomiędzy naszymi państwami oraz aktualnych tematach w UE. Wyraziłem też moją wdzięczność za rolę, jaką Polacy odegrali w wyzwoleniu Holandii 75 lat temu”, napisał na Twitterze premier Rutte.

31.10.2019 Niedziela.NL

(łk)