Słowo dnia: Samen

Słowo dnia

Samen oznacza razem, wspólnie. Od tego słowa powstało wiele innych wyrażeń, często używanych w języku niderlandzkim.

Samen brzmi trochę jak polskie samemu, ale oznacza stan zupełnie przeciwny. Samen to razem, a polskie samemu czy samotny to po niderlandzku alleen (nie mylić z allen, bo to z kolei wszyscy, podobnie jak allemaal).

Poprzez złożenie samen z innymi słowami powstały m.in. takie wyrazy jak samenwerken, samenleving czy samenwonen. Wszystkie one w jakiś stopniu wiążą się ze wspólnotą, z robieniem czegoś razem, z relacjami z innymi.

Samenwerken oznacza współpracować. Polskie tłumaczenie jest prawie dosłowne: samen to przecież wspólnie, a werken to pracować. Od czasownika samenwerken powstał rzeczownik samenwerking, czyli współpraca.

Holendrzy bardzo lubią te słowa i często ich używają. W pewnym sensie mieszkańcy terenów dzisiejszej Holandii już od wieków byli skazani są na współpracę. Najpierw musieli współpracować przy budowie wałów, tam i kanałów, by wygrać walkę z wodą, a potem wspólnie walczyć o niepodległość z hiszpańskimi Habsburgami. Z kolei od kiedy Holandia ma parlament, to scena polityczna jest tak rozdrobiona, że zawsze rządzą tu koalicje. A to wymaga, no właśnie, współpracy.

Można powiedzieć, że współpraca jest jednym z filarów społeczeństwa. A to po niderlandzku nazywa się: samenleving (inne określenie to maatschappij). Także to słowa zawiera w sobie człon samen (razem), a druga jego część nawiązuje do czasownika leven czyli żyć. Społeczeństwo, czyli wspólne życie, tak to wygląda po holendersku.

Człon samen znajdziemy też w takich słowach jak np. samenwonen (wspólnie mieszkać, np. jako para), samenzwering (spisek) czy samenvatting (streszczenie, podsumowanie).

Wszystkie słowa dnia znajdą Państwo - TUTAJ.

31.12.2020 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)