DLA SPAWACZY: Podział elektrod otulonych do spawania

Biznes

W artykule przedstawiono podział elektrod otulonych do spawania elektrycznego ich zastosowanie, zasadnicze funkcje otuliny oraz pozycje spawania dla poszczególnych elektrod.

Zasadnicze funkcje otuliny to:
- osłona łuku przed dostępem atmosfery,
- łatwe zajarzanie łuku spawalniczego,
- stabilizacja łuku spawalniczego,
- wprowadzenie do obszaru spawania pierwiastków odtleniających, wiążących azot i rafinujących ciekły metal spoiny,
- wytworzenie żużla, wpływającego na:
- wielkość przenoszonych kropel stopiwa,
- zabezpieczenie kropli ciekłego metalu stopiwa i jeziorka spawalniczego przed dostępem gazów z atmosfery,
- ochronę i formowanie krzepnącego ściegu spoiny i opóźnienie jego stygnięcia,
- regulacja składu chemicznego spoiny.

Elektrody o otulinie kwaśnej (A)

Otulina tych elektrod zawiera dużą ilość tlenków żelaza i odtleniaczy. Powstający podczas spawania kwaśny żużel przyczynia się do drobnokroplowego (natryskowego) przechodzenia metalu w łuku i uzyskania spoin o płaskim i gładkim licu. Elektrodami o otulinie kwaśnej można spawać w pozycji podolnej, nabocznej i w ograniczonym zakresie w pozycjach przymusowych. Stopiwo elektrod o otulinie kwaśnej w stosunku do pozostałych rodzajów elektrod wykazuje większą tendencję do powstawania pęknięć krystalizacyjnych. Elektrody kwaśne zazwyczaj nie wymagają suszenia, jeżeli jednak są widoczne białe wykwity na otulinie i podczas spawania łuk jarzy się niestabilnie, występuje nadmierny rozprysk i porowatość spoin, to zaleca się suszenie elektrod przez ok. 1 h w temperaturze 100÷150°C. Elektrodami otulonymi kwaśnymi spawa się zazwyczaj prądem przemiennym lub prądem stałym z biegunowością ujemną na elektrodzie.

Elektrody o otulinie zasadowej(B)

W otulinie tych elektrod są zawarte przede wszystkim węglany wapnia i magnezu oraz fluoryt. Elektrody te charakteryzują się wysoką plastycznością stopiwa, również w niskich temperaturach, oraz wysoką odpornością na pękanie zimne i gorące. Mała skłonność stopiwa do powstawania pęknięć gorących wynika z dużej  czystości metalurgicznej  stopiwa, natomiast pęknięć  zimnych z małej zawartości wodoru w stopiwie i dużej udarności stopiwa. Aby utrzymać małą zawartość wodoru w stopiwie, elektrody zasadowe należy bezwzględnie suszyć przed spawaniem, zazwyczaj w temperaturze 300÷350°C przez ok. l÷3h, a następnie przechowywać w specjalnych termosach. W takich warunkach elektrody mogą być przechowywane przez jedną zmianę (8 ÷10 h), po czym powinny być ponownie wysuszone. Jeżeli elektrody są przechowywane w zwykłych pojemnikach, wymagane jest ponowne suszenie już po ok. 4 h. Elektrodami zasadowymi można spawać we wszystkich pozycjach oprócz pozycji z góry na dół, do której są stosowane elektrody zasadowe o zmodyfikowanym składzie otuliny. Elektrodami otulonymi zasadowymi spawa się prądem stałym z biegunowością dodatnią na elektrodzie, a przejście metalu w łuku do jeziorka spawalniczego odbywa się zazwyczaj grubokroplowo.

Elektrody o otulinie celulozowej (C)

Są one powszechnie stosowane do wykonywania prac spawalniczych i montażowych pod gołym niebem, szczególnie do spawania rurociągów przesyłowych. Zastosowanie elektrod celulozowych w trudnych warunkach montażowych
wynika z:
- możliwości spawania we wszystkich pozycjach, szczególnie w pozycji pionowej z góry na dół,
- łatwości wykonywania warstwy graniowej,
- możliwości wykonania ściegów przetopowych elektrodami o średnicy 4 mm i większej,
- mniejszej wrażliwości na dokładność przygotowania złącza,
- małej wrażliwości na panujące warunki atmosferyczne,
- wysokiej wydajności spawania.
Elektrod celulozowych nie suszy się, ponieważ najkorzystniejsze właściwości spawalnicze elektrody są wówczas, gdy zawartość wody w otulinie wynosi co najmniej 3%. Elektrodami otulonymi celulozowymi spawa się zazwyczaj prądem przemiennym lub prądem stałym z biegunowością dodatnią na elektrodzie.

Elektrody o otulinie rutylowej (R)

Są to elektrody o uniwersalnym zastosowaniu, zawierające w otulinie rutyl (Ti02) oraz odtleniacze: żelazomangan i żelazokrzem. Często w celu zwiększenia wydajności spawania do otuliny wprowadza się proszek żelaza. Ze względu na przenoszenie kropel metalu w łuku (średniokroplowe i drobnokroplowe) elektrody te są często przydatne do spawania cienkich elementów. Elektrodami rutylowymi można bez problemów spawać we wszystkich pozycjach z wyjątkiem pozycji pionowej z góry na dół, spawanie jest bowiem utrudnione. Po spawaniu otrzymuje się ładną spoinę z licem o drobnej łuskowatości. Zazwyczaj nie wymagają one suszenia. Jeżeli jednak są widoczne białe wykwity na otulinie podczas spawania łuk jarzy się niestabilnie, występuje nadmierny rozprysk i porowatość spoin, to zaleca się suszenie elektrod przez ok. 1 h w temperaturze 100÷150°C.  Elektrodami  otulonymi rutylowymi  spawa się zazwyczaj prądem przemiennym lub prądem stałym z biegunowością ujemną na elektrodzie.

Ponadto istnieją kombinacje wymienionych elektrod, np. elektrody o otulinie rutylowo-kwaśnej (RA), rutylowo-zasadowej (RB), rutylowo-celulozowej (RC) itd.

31.12.2012 Spawalnicy.pl