ŻYCIE W HOLANDII: Ubezpieczenie zdrowotne (zorgverzekering)

Życie w Holandii

Osoby mieszkające i pracujące w Holandii mają obowiązek posiadania podstawowego pakietu (basispakket) ubezpieczenia zdrowotnego (zorgverzekering). Ubezpieczenie pokrywa koszty podstawowej opieki medycznej, m.in. wizyt u lekarza pierwszego kontaktu, konsultacji u specjalistów, leczenia w szpitalu czy lekarstw. Za część świadczeń trzeba czasem dopłacać z własnej kieszeni. Można też skorzystać z droższego pakietu rozszerzonego ubezpieczenia (aanvullende zorgverzekering).

Obowiązek ubezpieczenia się

Od 2006 roku wszystkie osoby oficjalnie mieszkające i/lub pracujące w Holandii muszą posiadać podstawowe ubezpieczenie zdrowotne. Każda nieubezpieczona osoba ryzykuje grzywną oraz wysokimi kosztami medycznymi w przypadku poważnej choroby. Oczywiście obowiązek ten nie dotyczy osób, które tylko czasowo przebywają w Holandii, np. jako turyści. Fakt posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w innym kraju (np. w Polsce) tylko w niektórych, niezbyt częstych sytuacjach zwalnia z obowiązku posiadania holenderskiego ubezpieczenia (więcej na ten temat w kolejnym punkcie).

Jeśli więc mieszkasz w Holandii, jesteś zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie podstawowego. Również osoby, które pracują dla holenderskiego pracodawcy (nawet jeśli nie są w Holandii zameldowane) i płacą tutaj podatki oraz mieszkające w Holandii dzieci poniżej 18. roku życia mają obowiązek posiadania podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Kiedy ubezpieczenie w Holandii nie jest konieczne?

W niektórych sytuacjach osoba przebywająca lub pracująca w Holandii nie jest zobowiązana do posiadania tutejszego ubezpieczenia zdrowotnego. Jest tak w przypadku pracowników delegowanych na terytorium Holandii z innego państwa UE, czyli np. Polaków delegowanych do pracy w Holandii przez polską firmę. Także osoby z zarejestrowaną np. w Polsce działalnością gospodarczą, które przyjeżdżają w ramach prowadzenia firmy do Holandii oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą w Polsce i w Holandii, ale na stałe mieszkające w Polsce, nie muszą się ubezpieczać w Holandii. Dotyczy to także osób z pracą najemną w Polsce i jednocześnie prowadzących działalność gospodarczą w Holandii.

We wszystkich tych przypadkach osoby te opłacają już składki zdrowotne w innym kraju UE (w powyższych przykładach w Polsce) i nie muszą dodatkowo robić tego w Holandii. Aby być zwolnionym z ubezpieczenia w Holandii, osoby te powinny jednak zwrócić się do polskiego ZUS-u o tzw. zaświadczenie A1 („Zaświadczenie o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej”). Znaleźć je można na stronie ZUS-u: TUTAJ.

Oprócz tego osoby chcące być zwolnione z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego w Holandii i przebywające tu czasowo powinny zwrócić się do swojej instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (w Polsce jest to NFZ) o wydanie europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego EKUZ (ang. EHIC). Kartę tę należy okazać świadczeniodawcy (np. w przychodni lekarskiej, szpitalu), jeśli w trakcie pobytu w Holandii zajdzie potrzeba skorzystania z tutejszej pomocy medycznej. Więcej informacji i wzory wniosków: TUTAJ.

Osoby mieszkające w Holandii i spełniające warunki tego, by być tutaj zwolnionym z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, powinny zwrócić się do swojej instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (czyli w Polsce do NFZ-u) o wydanie dokumentu S1: TUTAJ.

Dokument S1 należy możliwie najszybciej zarejestrować w Holandii. Można to zrobić na stronie internetowej firmy ubezpieczeniowej CZ: TUTAJ.

Dokument S1 w Holandii nazywany jest Verdragsformulier (dosł. Formularz Traktatowy). Po zarejestrowaniu go w Holandii ma się dostęp do holenderskiej służby zdrowia w ramach podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego. Takie „geograficzne rozszerzenie” ubezpieczenia (np. polskiego na teren Holandii) nazywa się „Verdragpolis” (dosł. Polisa Traktatowa).

Więcej informacji w języku polskim na temat dokumentów EKUZ, A1 oraz S1: TUTAJ.

Dzieci do lat 18

Także dzieci do lat osiemnastu muszą być w Holandii ubezpieczone. Ubezpieczenie zdrowotne osób do 18. roku życia jest bezpłatne, ale dzieci nie są automatycznie ubezpieczone po urodzeniu. Jest obowiązkiem rodzica, by w okresie czterech miesięcy od narodzin dziecka zadbać o jego darmowe ubezpieczenie. Rodzic może np. zwrócić się do swojego ubezpieczyciela i dopisać dziecko do własnego ubezpieczenia. Wysokość składki się nie zmieni, a dziecko będzie już ubezpieczone.

4 miesiące na ubezpieczenie się

Najlepiej opłacać ubezpieczenie od dnia, w którym oficjalnie zameldowało się w tutejszej gminie lub rozpoczęto pracę dla niderlandzkiego pracodawcy. Jeśli tego nie zrobi się od razu, należy to zrobić w okresie 4 miesięcy od zameldowania się lub rozpoczęcia pracy, czytamy na rządowej stronie rijksoverheid.nl.

Osoba meldująca się lub rozpoczynająca pracę w Holandii jest automatycznie ubezpieczona – nawet jeśli sama jeszcze nie zawarła ubezpieczenia – przez 4 miesiące (pod warunkiem, że w ich trakcie się ubezpieczy). Jeśli ktoś ubezpieczy się np. po 2 miesiącach pobytu, będzie musiał zapłacić zaległe składki za te 2 miesiące (bo był w trakcie nich automatycznie ubezpieczony i miał prawo do podstawowego pakietu opieki medycznej).

Jeśli ktoś ubezpieczy się dopiero po 4 miesiącach oficjalnego pobytu lub pracy w Holandii, to wtedy nie będzie musiał płacić zaległych składek, ale oznaczać to będzie, że nie był przez ten czas ubezpieczony i nie może liczyć na zwrot ewentualnych kosztów leczenia poniesionych w czasie poprzedzającym moment ubezpieczenia.

Kary za brak ubezpieczenia

Osobom nieubezpieczonym, a do tego zobowiązanym, grożą grzywny. Osoba taka powinna najpierw dostać listowne urzędowe ostrzeżenie. Jeśli po 3 miesiącach od otrzymania listu ostrzeżona osoba nadal nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego, to urząd CAK, zajmujący się m.in. osobami nieubezpieczonymi, ukarze ją grzywną w wysokości 496,74 euro (stan na 2024 rok). Jeśli dana osoba, mimo ostrzeżenia i grzywny, w ciągu kolejnych 3 miesięcy nadal się nie ubezpieczy, to dostanie kolejną grzywnę w tej samej wysokości. Jeśli i to nie przyniesie efektu i dana osoba wciąż się nie ubezpieczy, to wtedy urząd CAK w jej imieniu zawrze umowę ubezpieczeniową z wybraną firmą.

Osoba taka będzie więc ubezpieczona (powinna dostać pocztą polisę od firmy ubezpieczeniowej), a CAK przez maksymalnie 12 miesięcy będzie ściągać koszty ubezpieczenia od tej osoby np. poprzez zajęcie części dochodów czy zasiłku (CAK ma do tego prawo).

Ubezpieczenie poprzez CAK jest droższe niż standardowa składka na podstawowe ubezpieczenie i w 2024 roku wynosi 165,58 euro. CAK nie będzie żądać od osoby dotąd nieubezpieczonej zapłaty składek za okres, w którym nie posiadała ubezpieczenia. Oznacza to, że osoba taka nie będzie też mogła liczyć na zwrot ewentualnych kosztów leczenia poniesionych w okresie nieposiadania ubezpieczenia. Po 12 miesiącach opłacania składek poprzez CAK osoba taka będzie już opłacać składki bezpośrednio w firmie ubezpieczeniowej.

CAK jest więc organem pośrednim, niejako zmuszającym nieubezpieczonych do wejścia do systemu obowiązkowych ubezpieczeń zdrowotnych. Kiedy osoba jest już ubezpieczona, rola CAK – dysponującego prawem nakładania grzywien czy zajmowania części dochodów – się kończy.

Obowiązek przyjęcia

Ubezpieczyciele mają obowiązek przyjęcia każdej osoby zgłaszającej chęć posiadania podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego w danej firmie. Oznacza to, że pakiet podstawowy należy się każdej osobie, bez względu na wiek czy stan zdrowia.

Trzeba podkreślić, że nakaz ten dotyczy tylko obowiązkowego pakietu podstawowego (basispakket). W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia rozszerzonego (aanvullende zorgverzekering) ubezpieczyciele mogą stawiać dodatkowe warunki.

Obowiązkiem ubezpieczyciela jest także wydanie ubezpieczonemu karty zorgpas, będącej dowodem posiadania ubezpieczenia (niewielka plastikowa karta przypominająca np. kartę płatniczą). Firma ubezpieczeniowa jest także ustawowo zobowiązana do informowania klientów o ich polisach, dodatkowych kosztach, zasadach refundacji czy czasie oczekiwania na dany zabieg lub świadczenie.

Co gwarantuje pakiet podstawowy?

Pakiet podstawowy obejmuje, jak sama nazwa wskazuje, podstawowe świadczenia medyczne, takie jak dostęp do lekarza pierwszego kontaktu, konsultacje u specjalisty, pobyt w szpitalu, lekarstwa, badania, itp. W przypadku części tych świadczeń obowiązuje tzw. własne ryzyko „eigen risico” (więcej na ten temat w osobnym punkcie) lub ustawowy wkład własny („wettelijke eigen bijdrage”, pacjent część kosztów ponosi z własnej kieszeni)

W skład pakietu podstawowego wchodzą m.in.:
- wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, nazywanego też lekarzem domowym (huisarts) czy rodzinnym (zawsze bezpłatne, brak własnego ryzyka i wkładu własnego)
- wizyta u specjalisty, np. kardiologa, internisty, alergologa itp.
- pobyt w szpitalu, operacje, pierwsza pomoc w szpitalu, przewóz karetką
- większość leków (czasem refundacja częściowa, tylko do pewnej kwoty)
- badania krwi (u lekarza pierwszego kontakt, specjalisty, w szpitalu itp.)
- w przypadku dzieci i młodzieży do lat 18 opieka dentystyczna w poszerzonym zakresie (wizyty kontrolne, zabiegi, leczenie), w przypadku dorosłych - opieka dentystyczna w ograniczonym zakresie (np. niektóre konieczne zabiegi związane ze specjalistycznym leczeniem chirurgicznym), dorośli za wizyty - kontrolne i większość podstawowych zabiegów muszą płacić z własnej kieszeni, chyba że posiadają dodatkowe ubezpieczenie rozszerzone, wtedy (część) kosztów pokrywa ubezpieczyciel
- pomoc psychologiczna i psychiatryczna: podstawowa dla osób z mniej poważnymi problemami psychicznymi (np. wizyta u psychologa, konsultacje internetowe e-health) oraz specjalistyczna pomoc dla pacjentów z poważnymi zaburzeniami (np. pobyt w klinice - pierwsze trzy lata)
- fizjoterapia: do 18. roku życia w szerszym zakresie, w przypadku osób dorosłych w bardzo ograniczonym zakresie (szczegóły w osobnym punkcie poniżej)
- opieka położnicza
- logopedia (w celach medycznych)
- ergoterapia (maksymalnie 10 godzin rocznie)
- dietetyk (maksymalnie 3 godziny konsultacji rocznie)
- opieka pielęgniarska
- niektóre pomoce medyczne konieczne do przeprowadzenia zabiegu, opieki, rewalidacji czy leczenia konkretnego schorzenia, np. aparaty słuchowe czy buty ortopedyczne. Pakiet podstawowy nie obejmuje jednak np. używanych często przez holenderskich seniorów chodzików typu „rollator”
- opieka nad osobami niepełnosprawnymi niewidomymi lub głuchymi
- pomoc dla osób z poważną nadwagą i otyłością w ramach serii konsultacji indywidualnych i spotkań w grupie (program GLI)
- opieka rewalidacyjna dla seniorów
- maksymalnie trzy zabiegi in vitro dla kobiet do 43. roku życia

Warto jeszcze raz podkreślić, że w przypadku wielu z tych świadczeń obowiązuje tzw. eigen risico (patrz poniżej), a w przypadku niektórych także wkład własny (ubezpieczenie pokrywa tylko część kosztów).

Warto co roku sprawdzić, np. na stronie internetowej swojego ubezpieczyciela lub na oficjalnej stronie rządowej (rijksoverheid.nl), jakie świadczenia znajdują się w pakiecie podstawowym i czy dotyczy ich własne ryzyko i wkład własny.

Fizjoterapia w pakiecie podstawowym

Fizjoterapia w pakiecie podstawowym znajduje się tylko w ograniczonym zakresie, szczególnie w przypadku osób dorosłych.

Osoby do 18. roku życia mają w ramach podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego prawo do 9 zabiegów fizjoterapeutycznych. Jeżeli zabiegi nie przyniosą pożądanego efektu, ubezpieczyciel może ewentualnie refundować kolejnych 9 wizyt. Osoby niepełnoletnie z chronicznymi problemami mają prawo do refundacji wszystkich zabiegów, również jeśli ich liczba przekracza 18. W ustawie o ubezpieczeniu zdrowotnym zamieszczono listę chronicznych schorzeń; można też zapytać swojego ubezpieczyciela lub fizjoterapeutę, czy dane schorzenie znajduje się na tej liście i czy będzie refundowane.

Fizjoterapia dla osób dorosłych jest w większości przypadków odpłatna. Jedynie w przypadku kilku konkretnych schorzeń ubezpieczenie pokrywa fizjoterapię, ale tylko do pewnego limitu. Na przykład osoby potrzebujące fizjoterapii miednicy w związku z problemami z nietrzymaniem moczu mają prawo do 9 refundowanych wizyt. W większości chronicznych schorzeń obowiązuje zasada, że pierwszych 20 wizyt jest płatnych, a kolejne mogą być refundowane.

Aby w Holandii umówić się z fizjoterapeutą, nie trzeba mieć skierowania od lekarza domowego. W przypadku wątpliwości co do tego, czy w danej sytuacji jakieś świadczenie jest lub nie jest refundowane, można o to zapytać swojego ubezpieczyciela. Jest on zobowiązany do udzielenia takiej informacji.

Koszty fizjoterapii

Obecnie ceny usług fizjoterapeutycznych nie są ustalane odgórnie przez rząd (jak to jest w przypadku wielu innych świadczeń medycznych czy stomatologicznych). Każda przychodnia ma własny cennik, z którym warto się zapoznać przed wizytą. W 2024 roku za standardową wizytę u fizjoterapeuty płaci się w Holandii przeważnie około 45-60 euro.

Dentysta a pakiet podstawowy

Osoby niepełnoletnie otrzymują zwrot kosztów leczenia za większość standardowych zabiegów stomatologicznych, np. za kontrolę okresową, usunięcie kamienia nazębnego, znieczulenie czy wypełnienie.

W przypadku osób powyżej 18. roku życia opieka dentystyczna w pakiecie podstawowym ma bardzo ograniczony zakres i dotyczy głównie pewnych rzadkich, skomplikowanych zabiegów, np. koniecznego z medycznego punktu widzenia specjalistycznego leczenia chirurgicznego. Dorośli za wizyty kontrolne i większość podstawowych zabiegów muszą płacić z własnej kieszeni, chyba że posiadają dodatkowe ubezpieczenie rozszerzone, wtedy (część) kosztów pokrywa ubezpieczyciel.

Ubezpieczyciele często oferują dodatkowe ubezpieczenia dentystyczne, w różnych cenach i z różnym zakresem refundacji. Często obowiązuje jednak maksymalna roczna kwota, wypłacana przez ubezpieczyciela.

W przypadku naprawdę wysokich wydatków (np. na implanty) dużą część kosztów pokryje więc sam pacjent, mimo posiadanego dodatkowego ubezpieczenia dentystycznego.

Transport pacjenta

Transport pacjenta w niektórych sytuacjach (pacjent na wózku inwalidzkim, dojazd na dializę nerek, osoba niedowidząca, chory na raka udający się na chemio- czy radioterapię) jest refundowany z pakietu podstawowego, ale często część kosztów pokrywa sam pacjent. Refundowany transport może odbywać się np. (własnym) samochodem, taksówką lub transportem publicznym.

Poszczególni ubezpieczyciele mogą stosować tu własne zasady, dlatego w razie wątpliwości zawsze warto się skontaktować z firmą ubezpieczeniową.

Transport karetką niezbędny z medycznego punktu widzenia (np. przewiezienie pacjenta w pozycji leżącej) jest refundowany w całości i nie obowiązuje tu wkład własny (ale obejmuje go eigen risico).

Leki

Niezbędne leki oraz pomoce medyczne są zawarte w pakiecie podstawowym. Jeżeli lek jest przepisany przez lekarza domowego lub specjalistę, to często będzie on (przynajmniej częściowo) refundowany. Leki objęte są jednak tzw. eigen risico, więc refundacja ma zastosowanie dopiero wtedy, gdy łączne wydatki z własnej kieszeni na leczenie i leki w danym roku przekroczą kwotę eigen risico.

Obecnie na rynku wiele lekarstw ma liczne warianty w różnych cenach. Ubezpieczyciele przeważnie refundują tylko najtańszą opcję. Jeżeli pacjent kupi droższy odpowiednik danego leku, różnicę w tych cenach dopłaca sam pacjent. Lista leków, preparatów i instrumentów medycznych refundowanych w ramach pakietu podstawowego jest dostępna u ubezpieczyciela.

Począwszy od 2019 roku łączna kwota dopłat pacjenta do refundowanych leków wynosi 250 euro rocznie. Limit ten dotyczy tylko leków (częściowo) refundowanych. Poza tym zasada ta nie unieważnia zasady eigen risico. Aby to wyjaśnić, spójrzmy na dwa przykłady: jest rok 2024 i eigen risico wynosi 385 euro.

Przykład 1

Pani Anna wydała w tym roku na leczenie już tyle, ile wynosi eigen risico. W grudniu przyszło jej dopłacić do częściowo refundowanych leków 340 euro. Zgodnie z tą zasadą pani Anna zapłaci jedynie 250 euro.

Przykład 2

W tym samym roku pan Jan cieszył się dobrym zdrowiem, nie chodził do lekarzy i nie wydał na leczenie z własnej kieszeni ani centa. Jego eigen risico wynosi wciąż 385 euro. Także panu Janowi lekarz przepisał w grudniu leki, które są częściowo refundowane i pan Jan musi dopłacić 340 euro. I faktycznie tyle zapłaci (a nie 250 euro), bo kwota ta mieści się w ramach jego dotąd nienaruszonego eigen risico.

Lekarz specjalista

Aby dostać się do lekarza specjalisty w ramach podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego, konieczne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu (rodzinnego, domowego). Teoretycznie można też próbować umówić się do specjalisty bez skierowania od lekarza rodzinnego, ale wtedy za całość wizyty trzeba zapłacić z własnej kieszeni. Jeśli pacjent uważa, że jego lekarz pierwszego kontaktu niesłusznie odmawia wypisania skierowania do specjalisty, może się zwrócić bezpośrednio do ubezpieczyciela o pomoc w rozwiązaniu konfliktu lub uzyskaniu skierowania.

Ubezpieczenie dodatkowe, z pakietem rozszerzonym (aanvullende zorgverzekering)

Oprócz ubezpieczenia podstawowego, istnieje również możliwość zawarcia ubezpieczenia dodatkowego, z rozszerzonym pakietem (aanvullende zorgverzekering, ubezpieczenie uzupełniające). Można je zawrzeć w firmie, w której opłaca się składki na ubezpieczenie podstawowe albo w innym towarzystwie ubezpieczeniowym.

Ubezpieczenie z pakietem rozszerzonym jest skierowane do osób, chcących otrzymywać (częściowy) zwrot kosztów usług medycznych, które nie znajdują się w podstawowym pakiecie. Może to na przykład dotyczyć zakupu okularów czy dodatkowych wizyt u fizjoterapeuty. Wiele firm ubezpieczeniowych oferuje też dodatkowe ubezpieczenia stomatologiczne (tandartsverzekering, ubezpieczenie dentystyczne).

W przypadku pakietu rozszerzonego ubezpieczyciele nie mają prawnego obowiązku przyjęcia każdej osoby. Ubezpieczyciele mogą stawiać dodatkowe warunki, a w przypadku ich nie spełnienia odmówić udzielenia ubezpieczenia rozszerzonego.

Ubezpieczenie dodatkowe nie jest obowiązkowe, a na rynku dostępnych jest wiele tego rodzaju polis, w różnych cenach i z różnym zakresem. Wybór zależy od osobistej sytuacji zainteresowanego. W

Internecie znajdziemy wiele stron, na których można porównać ze sobą poszczególne polisy i wybrać tę, która najlepiej pasuje do konkretnych potrzeb.

Kilkanaście procent mieszkańców Holandii, szczególnie tych z niższymi dochodami i najmłodszych, nie opłaca żadnego dodatkowego ubezpieczenia. W 2018 roku odsetek osób z dodatkowym ubezpieczeniem wynosił około 84% (w 2010 roku było to jeszcze 93%). W zdecydowanej większości (ponad trzy czwarte przypadków) chodziło tutaj o dodatkowe ubezpieczenie dentystyczne.

Ryzyko własne (eigen risico)

Tzw. ryzyko własne to bardzo ważny element holenderskiego systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Eigen risico oznacza, że pierwszą część kosztów opieki zdrowotnej w danym roku pełnoletni pacjent opłaca z własnej kieszeni. W 2024 roku własne ryzyko wynosi 385 euro.

Każda ubezpieczona osoba powyżej 18. roku życia jest objęta ryzykiem własnym. Można też dobrowolnie podwyższyć kwotę własnego eigen risico, dzięki czemu miesięczna składka na podstawowe ubezpieczenie zdrowotne będzie niższa.

Z podwyższeniem eigen risico wiąże się – jak sama nazwa wskazuje – większe ryzyko. Jeśli ktoś podwyższył w 2024 roku eigen risico o 500 euro (czyli do łącznie 885 euro) i w ogóle lub mało korzystał z opieki medycznej, ten zaoszczędził na niższych składkach. Jeśli jednak ta sama osoba poważnie zachorowała i bardzo często korzystała z drogiej opieki medycznej, to pierwszych 885 euro kosztów musiała pokryć sama.

Trzeba zaznaczyć, że ryzyko własne nie obejmuje wszystkich świadczeń. Na przykład wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, opieka pielęgniarska i położnicza, wizyty kontrolne dawcy narządów oraz leczenie pewnych przewlekłych chorób, wymagających zaangażowania wielu specjalistów (np. przewlekłej, obturacyjnej choroby płuc, cukrzycy typu 2) są zwolnione z tej zasady. Eigen risico nie dotyczy także dzieci i młodzieży do lat 18.

Osoby, które mają problem z jednorazowym zapłaceniem kosztów leczenia w ramach eigen risico mogą poprosić ubezpieczyciela o rozłożenie zapłaty na kilka rat. Rząd tłumaczy, że gdyby nie wprowadzono eigen risico, to składki na ubezpieczenie zdrowotne musiałyby być wyższe. Poza tym dzięki eigen risico pacjenci „są bardziej świadomi kosztów opieki medycznej”.

Zmiana polisy, przejście do innego ubezpieczyciela

Pod koniec roku można dokonać zmiany polisy i przejść do innego ubezpieczyciela. Aby tego dokonać, należy do 31 grudnia zrezygnować z aktualnego ubezpieczenia i do 31 stycznia nowego roku zawrzeć umowę z innym ubezpieczycielem. Można to zrobić online lub telefonicznie. Nowe ubezpieczenie jest wtedy ważne od 1 stycznia i od tego momentu pobierane są składki.

Można też od razu zawrzeć umowę z nowym ubezpieczycielem, bez wcześniejszego rezygnowania z aktualnego ubezpieczenia. Ważne jest, by to zrobić przed 31 grudnia, czytamy na rządowej stronie rijksoverheid.nl. Jeśli zrobi się to przed 31 grudnia, to wtedy nowy ubezpieczyciel sam poinformuje o tym starego ubezpieczyciela i w imieniu pacjenta zrezygnuje ze starej polisy.

Warto więc pod koniec roku przyjrzeć się posiadanej polisie i zastanowić się, czy odpowiada naszym potrzebom. Mniej więcej w połowie listopada firmy ubezpieczeniowe ogłaszają wysokość składek na przyszły rok. W Internecie znajdziemy wiele stron z porównaniem poszczególnych polis oraz wyszukiwarkami umożliwiającymi znalezienie najlepszej oferty, dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Takie strony to np.:
www.independer.nl
www.consumentenbond.nl
www.pricewise.nl
www.zorgwijzer.nl

Kto określa wysokość składek?

Każda osoba dorosła płaci za ubezpieczenie podstawowe miesięczną składkę o stałej wysokości. Jej wysokość nie zależy od stanu zdrowia ubezpieczonego, jego dochodów lub wieku. Ubezpieczyciele sami ustalają wysokość składki. Mają na to czas do mniej więcej połowy listopada. W 2020 roku wysokość składek na 2021 rok musieli ogłosić do 12 listopada.

Pomimo konkurencji pomiędzy ubezpieczycielami, różnice w wysokości składek bywają wysokie. Jest tak, ponieważ firmy ubezpieczeniowe oferują różne warianty ubezpieczenia.

Holenderska służba zdrowia finansowana jest też z innych źródeł. Oprócz przychodów z obowiązkowego podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego, finansowana jest także ze składek automatycznie potrącanych z dochodów (Zzw) i odprowadzanych przez pracodawcę do Urzędu Skarbowego.

Ile to kosztuje? Wysokość składek w 2024 r.

W 2024 roku średnia wysokość składki na podstawowe ubezpieczenie zdrowotne (basisverzekering) przy najniższym własnym ryzyku (385 euro) to 146 euro miesięcznie. W czterech największych firmach ubezpieczeniowych (CZ, VGZ, Menzis, Zilveren Kruis), mających około 86% udziałów w holenderskim rynku ubezpieczeń zdrowotnych, wysokość składek na 2024 roku waha się w zależności od rodzaju polisy wynosi odpowiednio 143 euro, 139,95 euro, 140,25 euro, 140,45 euro (przy wyborze najtańszej opcji).

Różnica cenowa pomiędzy najdroższą a najtańszą polisą podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego jest w 2024 roku znaczna i wynosi prawie 40 euro miesięcznie. A przecież mowa tutaj o podstawowym ubezpieczeniu, z pakietem refundowanych świadczeń ustalanym przez rząd, a więc mniej więcej takim samym w przypadku wszystkich polis. Składka na 2024 r. w a.s.r. Eigen Keuze to 170,95 euro miesięcznie, a w FBTO Basis to 131,95 euro.

Ubezpieczenie grupowe (collectieve zorgverzekering, ubezpieczenie zbiorowe)

Holenderskie prawo pozwala na to, by duża grupa osób, np. pracowników tej samej firmy czy osób przewlekle chorych zrzeszonych w stowarzyszeniu pacjentów, zawarła zbiorową umowę z ubezpieczycielem. W takiej sytuacji osoby te otrzymują zniżkę na miesięczną składkę. Stąd tak wielka popularność tej formy ubezpieczenia.

Istnieje też tzw. gminna polisa ubezpieczenia zdrowotnego (gemeenteverzekering, gemeentepolis). To rodzaj grupowego ubezpieczenia dla osób z najniższymi dochodami, oferowanego przez poszczególne samorządy. W każdej gminie wygląda to inaczej. Firmy ubezpieczeniowe czasem oferują gminom zniżki, także same samorządy często dopłacają do tej formy ubezpieczenia, więc składki są stosunkowo niskie.

Ubezpieczenie grupowe pracowników agencji pracy

Także agencje pośrednictwa pracy często zawierają grupowe ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników. Wielu Polaków w Holandii pracuje właśnie za pośrednictwem tego typu agencji. Warto dokładnie sprawdzić, czy agencja oferuje tego rodzaju ubezpieczenie i czy np. potrąca składki z zarobków. Zanim agencja ubezpieczy pracownika, ten powinien wyrazić na to zgodę i upoważnić do tego agencję.

Pracodawca powinien dostarczyć pracownikowi kopię polisy oraz kartę ubezpieczenia.

Większa i mniejsza możliwość wyboru lekarza (restitutie- i naturapolis)

Istnieją trzy główne rodzaje polis: resitutie-, natura- oraz combinatiepolis. Różnią się one poziomem swobody pacjenta w wyborze sposobu leczenia, lekarzy i specjalistów. Także wysokość składek i metody deklarowania kosztów są różne.

W przypadku restitutiepolis ubezpieczony ma większą swobodę wyboru lekarza, kliniki czy szpitala (tzw. „vrije zorgkeuze”, czyli „swoboda wyboru opieki medycznej”). Czasami pacjent musi jednak najpierw zapłacić za świadczenie z własnej kieszeni, a potem poprosić o zwrot kosztów u ubezpieczyciela. Składka na restitutiepolis jest wyższa niż na naturapolis, informuje portal geld.nl.

Ubezpieczenie typu naturapolis jest tańsze, ale daje pacjentowi mniejszą swobodę wyboru. Ubezpieczyciel ma podpisane kontrakty z konkretnymi przychodniami, szpitalami, klinikami i lekarzami, a pacjent może liczyć na całkowite pokrycie kosztów przez ubezpieczyciela tylko wtedy, gdy korzysta z pomocy tych świadczeniodawców. Jeśli pacjent uda się np. do specjalisty, z którym jego ubezpieczyciel nie ma umowy, wtedy część kosztów (np. 20%-50%) zapłaci z własnej kieszeni. Większość ubezpieczycieli podpisuje jednak umowy z wieloma świadczeniodawcami, więc nie powinno się to często zdarzać.

Combinatiepolis łączy w sobie elementu obu rodzajów polis. W przypadku niektórych świadczeń, np. fizjoterapeuty, pacjent ma swobodę wyboru, a w przypadku reszty usług medycznych tylko wizyty u zakontraktowanych przez ubezpieczyciela świadczeniodawców są w pełni refundowane.

Dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego (zorgtoeslag)

Osoby z niskimi dochodami i nieposiadające wielkiego majątku mogą otrzymać częściową rekompensatę kosztów podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego. O dodatek zorgtoeslag należy się zwrócić do Urzędu Podatkowego (Belastingdienst). Więcej o zorgtoeslag możesz przeczytać TUTAJ

Wysokość dodatku jest uzależniona od dochodów: im niższe, tym wyższy dodatek. W 2024 roku dodatek przysługuje osobom z rocznymi dochodami brutto do 37.000 euro (jedna osoba) lub do 47.000 euro w przypadku pary.

Osoby z najniższymi dochodami liczyć mogły na to, że dodatek będzie w wysokości zbliżonej do ich miesięcznej składki. W 2024 roku maksymalna kwota zorgtoeslag to 123 euro miesięcznie. Przysługuje ona w 2024 roku osobom z dochodami do 26.500 euro brutto rocznie (jedna osoba).

Osoby z dochodami jedynie trochę poniżej progu upoważniającego do tego dodatku dostają o wiele niższy zorgtoeslag. W 2024 roku osoba z dochodami brutto 37.000 euro rocznie dostaje na przykład jedynie 7 euro miesięcznie tego dodatku.

21.11.2009 Niedziela.NL, aktualizacja 24.01.2024

(es)