HOLANDIA! DZIEŃ DOBRY! - czwartek 21 marca 2024 - Pierwszy dzień kalendarzowej wiosny

Święta

Czwartek 21 marca 2024

Imieniny obchodzą
Benedykta, Filemon, Filemona, Klemencja, Lubomir, Ludomir, Ludomira, Mikołaj, Pafnucy, Serapion i Teodul.


Pierwszy dzień kalendarzowej wiosny
Pierwszy dzień wiosny obchodzony jest w dniu równonocy wiosennej, który najczęściej przypada w dniu 21 marca, dnia poprzedniego lub następnego, w zależności, gdzie jest obserwowany. W XX wieku wiosna w strefie czasowej Polski rozpoczynała się zwykle 21 marca, zaś w miarę przybliżania się końca stulecia coraz częściej 20 marca. W 2011 roku pierwszy dzień wiosny przypadł na 21 marca (godz. 00:21), zaś wszystkie kolejne do roku 2043 będą przypadać wyłącznie 20 marca, a od 2044 roku – 19 albo 20 marca.

Kolejny początek wiosny w dniu 21 marca nastąpi dopiero w roku 2102.

Przyczyną zjawiska jest różnica czasu trwania roku kalendarzowego i zwrotnikowego, wyrównywana poprzez stosowanie kalendarza gregoriańskiego. Rok 2000 był rokiem przestępnym (w przeciwieństwie do lat 1700, 1800, 1900) i przez to data równonocy wiosennej (jak i daty równonocy jesiennej i przesileń) przesunęły się w kierunku początku roku (efekt "spóźniania się kalendarza"). W roku 2100, w wyniku pominięcia jednego roku przestępnego, daty znów przesuną się o 1 dzień dalej, "powracając" na swoje miejsce.


Święto pogańskie – Jare Święto, Ostara

Jare Święto (Jare Gody) – w kulturze słowiańskiej kilkudniowy cykl obrzędowy związany z zakończeniem zimy i powitaniem wiosny.
Okres zwyczajów i obrzędów magicznych (znanych z przedchrześcijańskiej kultury ludowej Słowian) rozpoczynały przygotowania do symbolicznego przepędzenia zimy, które polegało na topieniu lub spaleniu słomianej kukły zwanej Marzanną. Odbywało się to zwykle w pierwszy dzień wiosny - przypadający w okolicy równonocy wiosennej, wypadającej (nie uwzględniając roku przestępnego) 21 marca. Czyniono to przy trzaskaniu z batów, terkocie i klekocie grzechotek, śpiewie i przygrywaniu na wszelkiego rodzaju instrumentach.
Dalsza część przygotowań i zabiegów magicznych dotyczyła powitania wiosny i trwać mogła nawet do pierwszej porównonocnej pełni Księżyca. Chcąc przyspieszyć oczekiwane przyjście wiosny i słonecznych dni rozpalano na wzgórzach ogniska. Młodzi wyruszali na łąki i do lasu w poszukiwaniu wierzbowych i leszczynowych witek, z których następnie „budowali” wiechy. W celu „przepędzeniu starego, zasiedziałego zła” wietrzono i sprzątano domostwa oraz obejście, prano i szykowano świeże odzienie. Całe gospodarstwo obchodzono i okadzano ziołami każdy jego zakątek. Pieczono również placki (szczególnie wiosenne kołacze). Najważniejszym prasłowiańskim zwyczajem było jednak malowanie jajek – mających wnieść do domostw energię i radość życia oraz mających zapewnić urodzaj i powodzenie na cały rozpoczynający się wiosną nowy rok wegetacyjny.
Kulminacją tych przygotowań były zazwyczaj urządzane na świętych wzgórzach uroczyste uczty, podczas których organizowano igrzyska połączone ze śpiewem i tańcem oraz obdarowywano się kraszankami. Nazajutrz dzień rozpoczynano od obmywania się w świętej wodzie. Obchodzono również Śmigus – rytuał polegający początkowo na uderzaniu się nawzajem rozkwitłymi witkami. W późniejszym okresie oba te zabiegi magiczne – mające oczyścić oraz przynieść siłę i zdrowie – połączono w znany nam współcześnie zwyczaj Śmigusa Dyngusa. Wieczorem udawano się natomiast na mogiły przodków, gdzie pozostawiano dla nich jadło i wspominano zmarłych.
Współcześnie dla rodzimowierców słowiańskich (zrzeszonych m.in. w czterech formalnie zarejestrowanych w RP związkach wyznaniowych) święto obchodzone 21 marca, poświęcone szczególnie Matce Ziemi oraz związane z postacią bóstwa Jaryły. Święto ku czci odradzającego się życia (nawiązuje do świątecznego cyklu pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny, sięgającego czasów pogańskich – p. analogicznie Maslenica).

Ostara – święto sięgające do tradycji wierzeń germańskich obchodzone przez wiccan i wyznawców rodzimowierstwa germańskiego w tym Asatru, tzw. mały sabat, obchodzony między 21 a 23 marca (na półkuli południowej między 21 a 23 września), związany z radosnym momentem wiosennego zrównania dnia i nocy. Nazwa święta pochodzi od imienia germańskiej bogini Ostary (lub Eostre), stanowiącej uosobienie wiosny, budzącego się życia i powracającej wegetacji. Trudno dociec jak pierwotnie wyglądała, obecnie wyobraża się ją jako młodą dziewczynę w białej szacie i wianku wiosennych kwiatów. Często towarzyszy jej zając – święte zwierzę bogini.
Ostara wyznacza początek wiosny. Symboliczny moment kiedy dzień (światło) wygrywa z nocą (ciemnością) jest początkiem okresu radości, płodności i rozmnażania się.
Tradycyjnym symbolem tego dnia jest jajko, które symbolizuje odrodzenie i powstanie nowego życia. Podobnie w tradycji chrześcijańskiej jajko jest symbolem związanym z Wielkanocą, która ma miejsce w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca.
Zwyczajem praktykowanym tego dnia jest sadzenie kwiatów, drzew i ziół.


Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową (rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ)
Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową (ang. International Day for the Elimination of Racial Discrimination) – święto obchodzone corocznie 21 marca, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1966 roku (rezolucja 2142 (XXI)).


Nouruz – (Nowy Dzień) tradycyjne irańskie święto; od 2010 uznane przez Zgromadzenie Ogólne ONZ za święto międzynarodowe


Międzynarodowy Dzień Lasów (ustanowiony w 2012 przez Zgromadzenie Ogólne ONZ)
Międzynarodowy Dzień Lasów (ang. International Day of Forests) – święto obchodzone 21 marca, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 28 listopada 2012 roku (rezolucja A/C.2/67/L.4).
Obchody tego dnia mają na celu podnoszenie świadomości ludzkości na temat znaczenia lasów dla człowieka.
Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) zachęca kraje całego świata do propagowania idei i działalności związanej z lasami (sadzenie drzew, sprzątanie lasów].


Światowy Dzień Zespołu Downa (ustanowiony w 2005 z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa)
Światowy Dzień Zespołu Downa, ang. World Down Syndrome Day (WDSD) – święto obchodzone corocznie 21 marca z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa (ang. Down Syndrome International, DSI) ustanowione w 2005 roku, od 2012 roku pod patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Pomysłodawcą był Stylianos E. Antonarakis – genetyk z uniwersytetu w Genewie, a inauguracja WDSD miała miejsce w Singapurze 21 marca 2006 roku zorganizowana przez angielską organizację Down's Syndrome Association (DSA).
Data obchodów nie jest przypadkowa – dzień 21 marca patronuje rozpoczynającej się wiośnie i narodzinom ludzi niezwykłych, data wiąże się również z istotą zaburzenia – trisomią 21 chromosomu.
Z tej okazji na całym świecie odbywają się imprezy, których celem jest zwiększenie świadomości społecznej dotyczącej zespołu Downa, propagowanie praw i dobra ludzi z tą wadą genetyczną i integracja z nimi.
W grudniu 2011 Zgromadzenie Ogólne ONZ potwierdziło celowość obchodów na arenie międzynarodowej rezolucją A/RES/66/149. Od 2012 roku obchody odbywają się oficjalnie pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
W Polsce pierwszą organizacją, która włączyła się w obchody w 2006 roku było Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Specjalnej Troski „Jeden Świat” w Białymstoku.


Światowy Dzień Poezji (z inicjatywy UNESCO)
Światowy Dzień Poezji – święto obchodzone corocznie 21 marca, ustanowione przez UNESCO jesienią 1999 roku. Główne uroczystości tego święta odbywają się w Paryżu. Celem tego dnia jest promocja czytania, pisania, publikowania i nauczania poezji na całym świecie. UNESCO zadeklarowało, że ten dzień ma "dać nowy impuls, aby docenić poezję oraz poprzeć krajowe, regionalne i międzynarodowe ruchy poetyckie".
Dzień Poezji był kiedyś obchodzony 5 października. W drugiej połowie XX wieku społeczność światowa zaczęła go obchodzić 15 października, w dniu urodzin Wergiliusza, wybitnego poety starożytnego Rzymu. Tradycja obchodów tego święta w październiku utrzymuje się w wielu krajach, czasem w innym dniu lub w listopadzie.
W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie kwiecień jest miesiącem poezji (ang. National Poetry Month).


Światowy Dzień Lalkarstwa


Dzień Wagarowicza

Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą
św. Benedykta Cambiagio Frassinelli (zakonnica)
św. Mikołaj z Flüe (25 września w Szwajcarii i Niemczech)

Wydarzenia w Polsce (21 marca)
1460 – Wojna trzynastoletnia: wojska polskie rozpoczęły ponowne, decydujące oblężenie Malborka.

1522 – Mikołaj Kopernik na odbywającym się w Grudziądzu Sejmiku Generalnym Prus Królewskich wygłosił traktat o monecie De aestimatione monetae.

1765 – Ukazało się pierwsze wydanie czasopisma „Monitor”.

1936 - Policja brutalnie stłumiła strajk okupacyjny w Polskich Zakładach Gumowych „Semperit” w Krakowie.

1948 – Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Przyjaciółka”.

1957 – Zarejestrowano Polski Związek Brydża Sportowego.

1968 – Marzec 68: początek dwudniowego strajku studenckiego w Łodzi, na Politechnice Warszawskiej i UW, bojkot zajęć we Wrocławiu.

1974 – Adam Słodowy i Wojciech Żukrowski zostali odznaczeni Orderem Uśmiechu.

1980 – Na krakowskim Rynku Głównym emerytowany piekarz Walenty Badylak dokonał aktu samospalenia w proteście przeciw przemilczaniu zbrodni katyńskiej.

1995 – Rozpoczęła działalność Canal+ Polska, pierwsza w kraju płatna stacja telewizyjna.

1996 - 30 tys. młodzieży uczestniczyło w Warszawie w „marszu milczenia” po zabójstwie studenta Wojciecha Króla.

2011 – Andrzej Wajda został odznaczony Orderem Orła Białego przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Wydarzenia na świecie (21 marca)

1804 – We Francji przyjęto tzw. Kodeks Napoleona.

1882 – Założono Giełdę Papierów Wartościowych w Chicago.

1935 – Persja zmieniła nazwę na Iran.

1952 - Wykonano ostatni wyrok śmierci w Holandii.

1963 – Zamknięto więzienie federalne na wyspie Alcatraz pod San Francisco.

1963 – W odległości 106,76 mln km od Ziemi utracono łączność z radziecką sondą marsjańską Mars 1.

1964 - Odbyła się prezentacja samochodu osobowego Škoda 1000 MB.

1965 – Została wystrzelona amerykańska sonda księżycowa Ranger 9.

1970 - W Amsterdamie odbył się 15. Konkurs Piosenki Eurowizji.

1970 - Z inicjatywy burmistrza San Francisco Josepha Alioto po raz pierwszy obchodzono Dzień Ziemi.

1990 - Minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski złożył oficjalną wizytę w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli.

1999 - Bertrand Piccard i Brian Jones jako pierwsi okrążyli Ziemię balonem na ogrzane powietrze.

2014 - Unia Europejska i Ukraina podpisały w Brukseli polityczną część umowy stowarzyszeniowe

21.03.2021 Niedziela.NL // źródło: Wikipedia.org // fot. Shutterstock, Inc.

(kmb)