Holandia: Wilders jak Goebbels? Przekroczył kolejną granicę. (filmik)

Archiwum

Holandia oburzona, świat zaskoczony, a policja zasypywania zgłoszeniami o popełnieniu przestępstwa. Słowa Geerta Wildersa, lidera antyislamskiej i antyimigranckiej partii PVV, wywołały burzę. Niemiecka agencja prasowa porównuje holenderskiego polityka z Goebbelsem, a wicepremier Holandii mówi, że słów Wildersa słuchał „z obrzydzeniem”. 

Poszło o słowa, które padły w trakcie wieczoru wyborczego PVV w Hadze.

Przypomnijmy: w środę 19 marca br. w Holandii odbyły się wybory samorządowe. Antyislamskie, antyeuropejskie i antyimigranckie ugrupowanie Geerta Wildersa, Partia Wolności PVV, wystawiła listy jedynie w dwóch miastach: Hadze i Almere.

Mowa w Hadze

W skali kraju PVV było więc w tych wyborach siłą bez większego znaczenia. Jednak znany z ciągu na szkło charyzmatyczny lider holenderskich populistów i tego dnia zdołał ściągnąć na siebie uwagę mediów.

Jak?

Zadając zgromadzonym w Hadze zwolennikom następujące PVV pytanie:
- Pytam was: czy chcecie, w tym mieście i w Holandii, więcej lub mniej Marokańczyków?

Sala zaczęła skandować: mniej, mniej, mniej!

Wilders, z uśmiechem na twarzy, odpowiedział:
- Więc o to zadbamy.

Sala wybuchła śmiechem, zagrzmiały oklaski. 

Najgorsze skojarzenia

Scena ta zszokowała wielu Holendrów. Także zagraniczna prasa zwróciła na nią uwagę. Rzadko się zdarza, by wpływowy i popularny polityk z podobno dojrzałej, zachodniej demokracji w sercu Europy, wzywał do „ograniczenia liczebności” pewnej konkretnej grupy narodowej czy etnicznej – bo jak inaczej zinterpretować słowa Wildersa?

Gdyby słowo „Marokańczycy” zastąpić na przykład słowem „żydzi”, zebranie PVV w Hadze od razu kojarzyłoby się z najgorszymi scenami w dziejach Europy. Charyzmatyczny lider nawołujący do „zajęcia się” daną grupą etniczną i oszołomiony tłum mu przyklaskujący i skandujący rasistowskie hasła – skąd my to znamy?  

Niemiecka agencja prasowa DPA postanowiła nie owijać w bawełnę i porównała Wildersa z ministrem propagandy III Rzeczy Josephem Goebbelsem. „Pytania Wildersa przypominają słynną mowę nazistowskiego ministra propagandy Josepha Goebbelsa w Sportpalast z 1943 r., w której nawoływał on do wojny totalnej”, słowa DPA cytują również holenderskie media.   

To jedna z najsłynniejszych mów w dziejach II wojny światowej. Hitlerowcy, widząc że szala zwycięstwa przechyla się na stronę Sowietów i aliantów, próbowali po raz ostatni zmobilizować Niemców do dalszej walki. Goebbels krzyczał do tłumu: „Chcecie wojny totalnej”, a zgromadzeni odpowiadali: „tak, tak, tak!”.

Tutaj historyczne nagranie: http://www.youtube.com/watch?v=M7fw3XlK1aE

Wstyd dla Holandii     

Słowa Wildersa zostały zauważone również poza granicami Holandii. O haskiej mowie lidera PVV informowały m.in. amerykański dziennik The Washington Post, agencja prasowa Reuters, telewizje Fox News i Al-Jazeera i hiszpańska gazeta El Pais.

W oczach wielu obserwatorów lider PVV przekroczył kolejną granicę. Dotąd atakował islam, Europę czy imigrantów „jako takich”. Teraz uderzył w specyficzną grupę narodową i etniczną. I to w tandetnej, wiecowej, źle się kojarzącej scenerii.

Gazeta El Pais określiła Wildersa jako „ksenofobicznego i antyislamskiego” polityka, a belgijski dziennik De Standaard napisał, że „Wilders zachęcił swych partyjnych kolegów do głośnego krzyczenia, że ich mieście ma być mniej Marokańczyków”.   

Słowa szefa PVV nie były jednak zupełną nowością. Już w trakcie kampanii wyborczej Wilders wyraził życzenie, że byłoby lepiej gdyby w Hadze Marokańczyków było mniej. Powiedział to trochę mimochodem i niektórzy komentatorzy myśleli, że był to tylko wypadek przy pracy, a nie nowa linia PVV.

Powtarzając hasło w trakcie wieczoru wyborczego w Hadze Wilders potwierdził, że to jego nowy stały punkt programu: wiece, na których skanduje się, że w Holandii ma być mniej Marokańczyków.

Wolność słowa?

Według Wildersa głoszenie takich haseł nie jest nawoływaniem do nienawiści, a jedynie korzystaniem z wolności słowa. Taką linię obrony widać też w jego słowach poprzedzających postawienie pytania o „mniej lub więcej Marokańczyków”.

- Właściwie to nie mogę tego powiedzieć, bo później donosi się na mnie na policję i być może nawet policjanci sympatyzujący z D66 [liberalna partia, mocno niezgadzająca się z PVV], na podstawie takich zgłoszeń rozpoczną śledztwo – mówił 19 marca Wilders – ale wolność słowa jest wielkim dobrem. I nie powiedzieliśmy niczego, czego nie można powiedzieć. I nie powiedzieliśmy niczego, co by się nie zgadzało. A więc pytam was: czy chcecie, w tym mieście i w Holandii, więcej lub mniej Marokańczyków? – tak brzmiała w całości jego wypowiedź zakończona słynnym „pytaniem o Marokańczyków”.

Wcześniej Wilders zapytał działaczy, czy chcą „więcej lub mniej Unii Europejskiej” (odpowiedzią było oczywiście „mniej, mniej, mniej!”) oraz czy chcą „więcej lub mniej Partii Pracy” (odpowiedzią było oczywiście: „mniej, mniej, mniej!”).

Atmosfera deportacji, wstydź się,  

Holenderska prasa ostro zareagowała na słowa szefa Partii Wolności.

Poważny, liberalny dziennik NRC Handelsblad w komentarzu redakcyjnym napisał: „Ciemną stroną tych wyborów jest zachowanie lidera PVV Wildersa. Mobilizując salą hasłem „mniej Marokańczyków” wywołał atmosferę deportacji. „Więc o to zadbamy”. Inne partie, ale także pozostali zwolennicy PVV muszą sobie uświadomić, z jak bardzo odrażającymi, nawołującymi do nienawiści i podziałów praktykami mają do czynienia”.

Redaktor naczelny telewizyjnego programu informacyjnego RTL Nieuws Pieter Klein napisał, że jego redakcja „po raz pierwszy od 25 lat” zdecydowała się na komentarz odredakcyjny. Z zasady tego nie robimy, ale teraz zostaliśmy do tego zmuszeni słowami lidera PVV, napisał Klein w specjalnym liście do Wildersa. Klein przypomniał, że „Holandia jest dla wszystkich Holendrów” i wołanie „mniej Marokańczyków” po prostu nie przystoi.

„Geert, zaskocz nas i się wstydź, bardzo się wstydź”, zakończył Klein swój list.

Lider PVV coraz bardziej osamotniony

Co ciekawe, także największa holenderski dziennik, prawicowy tabloid de Telegraaf, odciął się od słów Wildersa. W przeszłości de Telegraaf często bronił lidera PVV, a wielu czytelników gazety głosuje na PVV i nie przepada za islamem i imigrantami. Jednak słowa Wildersa okazały się teraz zbyt mocne również dla redakcji tego dziennika.

„To, co Wilders pokazał w trakcie wieczoru wyborczego, nie ma nic wspólnego z uprawianiem normalnej polityki. Nie ma nic wspólnego z przyzwoitością i szacunkiem. Była to próba sterowania swym elektoratem kosztem całej grupy Holendrów obcego pochodzenia. W ten sposób wykluczył z naszego społeczeństwa wszystkich Marokańczyków.  W wyniku tego lider PVV przekroczył nie tylko własne granice, ale jego akcja jest całkowicie w sprzeczności z tym, do czego przez lata dążył i nawoływał”, napisał de Telegraaf.

Również politycy nie unikali ostrych słów. Wicepremier Lodewijk Asscher (z Partii Pracy) powiedział, że słów Wildersa słuchał „z obrzydzeniem”.  

- Tego typu wypowiedzi to trucizna dla naszego społeczeństwa – powiedział wicepremier.

Także premier Mark Rutte zabrał głos. Szef holenderskiego rządu użył mniej ostrych słów. – Wilders poszedł znów o krok dalej – powiedział Rutte i dodał, że nie powinno patrzeć się na czyjeś pochodzenie.

Wilders stanie przed sądem?

Obraźliwe słowa Wildersa zainspirowały wielu Holendrów – nie tylko marokańskiego pochodzenia – do złożenia doniesienia o popełnieniu przestępstwa. Wildersa oskarża się o dyskryminację i nawoływanie do nienawiści na tle narodowym i rasowym.

W czwartek 20 marca holenderska prokuratura poinformowała, że otrzymała już co najmniej sto takich zgłoszeń. Najprawdopodobniej będzie ich dużo więcej, ponieważ w chwili wydania oświadczenia przez prokuraturę zgłoszeń wciąż przybywało.

Wilders już raz był sądzony, właśnie jako podejrzany o dyskryminację i nawoływanie do nienawiści. Sąd go wówczas uniewinnił, argumentując, że Wilders korzystał z prawa do wolności wypowiedzi.

Tamte wcześniejsze wypowiedzi lidera PVV były jednak bardziej ogólnikowe i dotyczyły np. islamu „jako takiego” lub wyznawców tej religii. Religię się jednak wybiera, a pochodzenie etniczne czy narodowość nie. Dlatego część ekspertów przewiduje, że słowa wymierzone w konkretną grupę narodową („Marokańczyków”) sąd być może szybciej uzna za dyskryminujące.

Lidera PVV czeka być może kolejny proces – i to taki, który trudniej będzie mu wygrać niż ten sprzed kilku lat.

Przeprosin nie będzie

A jak na całe to zamieszanie zareagował sam Wilders?

Lider PVV stwierdził w czwartek, że „nie powiedział niczego niewłaściwego” i nie zamierza za nic przepraszać. Zaś porównywanie go z Goebbelsem uznał za „obrzydliwe”.

- Nie powiedziałem niczego nowego – dodał szef Partii Wolności. Według niego w środę wieczorem jedynie powtórzył to, co mówi od lat oraz co znajduje się w programie wyborczym jego partii. Mianowicie, że do Holandii przyjeżdżać ma mniej imigrantów z państw islamskich, a marokańscy kryminaliści powinni być z Holandii deportowani.

Afera wokół słów holenderskiego populisty częściowo przyćmiła dyskusję na temat wyników wyborów samorządowych z 19 marca.

Bardzo słaby wynik zanotowały w tych wyborach rządzące partie PvdA (Partia Pracy) i VVD premiera Ruttego, a dobrze wypadła proeuropejska, liberalna D66 oraz małe partie lokalne. Także chrześcijańskim demokratom z CDA udało się obronić swój stan posiadania sprzed czterech lat i po raz kolejny zostać najmocniejszą partią w terenie (mimo kiepskich sondaży ogólnokrajowych).

PVV: więcej krzyku niż mandatów

Samo PVV w wyborach samorządowych nie odegrało wielkiej roli. Partia Wildersa, podobnie jak cztery lata temu, wzięła udział w walce o mandaty radnych jedynie w dwóch gminach: w Hadze i w Almere.

W Hadze przez pewien czas wydawało się, że PVV zostanie największą partią, jednak po dokładnym policzeniu głosów okazało się, że – podobnie jak w Amsterdamie i Utrechcie – to D66 będzie nasilniejsze (8 mandatów). Na drugim miejscu znalazła się partia Wildersa z 7 mandatami, a dopiero na trzecim Partia Pracy (6 mandatów).

Wilders, rządzący swoją partią w dyktatorski sposób, nie chce by jego ugrupowanie miało rozbudowane ogólnokrajowe struktury, bo byłoby to zagrożeniem dla jego autorytatywnego sposobu zarządzania. Poza tym: im więcej działaczy, tym większa odpowiedzialność za kraj i większe zagrożenie uwikłania się samorządowych polityków w lokalne afery i aferki. A tego szef PVV boi się jak diabeł święconej wody.

W Almere PVV, inaczej niż w Hadze, zdołało jednak wygrać. Ugrupowanie Wildersa uzyskało ponad 20 procent głosów i będzie miało 9 reprezentantów w liczącej 39 mandatów radzie miasta. Na drugim miejscu w Almere znalazło D66 (około 15 procent głosów i 6 radnych).

20.03.2014 ŁK, Niedziela.NL