Nie zapomnij o mnie! 15 maja – Dzień Polskiej Niezapominajki

Holandia

Prawdopodobnie każdy dorosły Polak zna słowa wiersza Marii Konopnickiej „Niezapominajki to są kwiatki z bajki! Rosną nad potoczkiem, patrzą rybim oczkiem. Gdy się płynie łódką, śmieją się cichutko i szepcą mi skromnie: „Nie zapomnij o mnie”.  

Dziś w Polsce obchodzony jest dzień tego niepozornego a jakże niezwykłego kwiatka. Niezapominajka nazywana również niezabudką to w rzeczywistości Myosotis. Nazwa ta pochodzi z języka greckiego i dosłownie oznacza „mysie uszko”.

Jest to roślina z rodziny ogórecznikowatych, ma bardzo wiele gatunków i występuje prawie pod każdą szerokością geograficzną. Jest bardzo popularną rośliną zarówno w Polsce jak i w Holandii.

Trudno jest sobie wyobrazić, że ktoś mógłby nie lubić niezapominajki. A dlaczego jest ona tak lubianą rośliną? Powodów jest wiele. Z pewnością zawdzięcza to swej urodzie i delikatności. Mimo, że kwiatuszki są maleńkie, dzięki intensywności koloru są widoczne z daleka. Ponadto są niezwykle łatwe w uprawie… właściwie nic nie trzeba z nimi robić. Rośliny mogą żyć na bardzo ubogiej glebie i rozrastają się szybko poprzez samoistnie rozsiewanie, dlatego czasem mogą nawet zachowywać się jak chwast. Jednak trudno myśleć o tej roślinie, jak o chwaście, szczególnie, gdy porasta całe połacie. Patrząc na łąkę porośnięta niezapominajkami można pomyśleć, że na ziemię spadł kawałek nieba. 

W Polsce spotkać można 13 gatunków tej rośliny a w Holandii 8. Co ciekawe, nie wszystkie niezapominajki znane w Polsce rosną w Holandii, ale również i te tutaj spotykane nie wszystkie występują w Polsce.

Delikatne niebieskie kwiatuszki od zawsze podobały się również poetom i malarzom. O niezapominajkach napisano wiele wierszy i jej kwiaty pojawiały się także na obrazach wielkich mistrzów. Dwa najbardziej znane, to „Dziewczyna z niezapominajkami” pędzla Lucasa Cranacha Starszego z XVI wieku oraz „Helenka z wazonem i kwiatami" Stanisława Wyspiańskiego. Na tym drugim obrazie dziewczynka dotyka paluszkiem czerwony wazon, w którym znajduje się bukiet niezapominajek.

Jako ciekawostkę podajemy, że poza tym, że niezapominajki są pięknymi roślinami, mają również właściwości lecznicze. Ponoć, ten, kto w lecie napije się soku zrobionego z tych kwiatów, przez cały rok nie będzie cierpiał na bóle oczu. Natomiast nalewka z niezapominajek służy do leczenia kaszlu, zapalania oskrzeli, krtani i gardła a nawet gruźlicy. Sosowana jest również przy krwotokach z nosa.

Z kwiatem tym łączy się również bardzo smutna legenda. Powiadają, że dawno, dawno temu, żył sobie szlachetny rycerz. Był bardzo zakochany w pięknej pannie. Pewnego razu postanowił dla miłości swego życia nazbierać polnych kwiatów. Ruszył na poszukiwanie roślin, które najbardziej nadadzą się do tak szczególnego bukietu. Nad pobliskim potokiem rosły śliczne niebieskie kwiatuszki i rycerz pomyślał, że są równie piękne, jak oczy jego ukochanej. Gdy schylał się po kolejny kwiat, waga jego zbroi przeważyła i biedny rycerz wpadł do wody. Nie mógł się z niej wydostać i zaczął tonąć. W ostatnim dramatycznym geście rzucił bukiet kwiatów w stronę ukochanej krzycząc: „Nie zapomnij mnie” i utonął.   

Inna opowieść związana z niezapominajkami jest mniej dramatyczna. Opowiada ona o samym początku świata i chwili, gdy po stworzeniu roślin, Bóg wymyślał dla nich nazwy. Gdy był już pewien, że skończył pracę, usłyszał delikatny głos małego niebieskiego kwiatuszka: „Panie, nie zapomnij o mnie!”. Bóg pochylił się nad rośliną i powiedział: „Właśnie tak będziesz się zwał”.

Dzisiejsze święto obchodzone jest od roku 2002 i jest to polskie święto, jego twórcą jest Andrzej Zalewski. A o czym dziś mamy nie zapominać? O tym, jak bardzo jesteśmy związani z przyrodą. Musimy pamiętać szczególnie teraz, gdy według najnowszego raportu ONZ wkroczyliśmy na ścieżkę biologicznej zagłady, że jeśli nie zaczniemy dbać o to, co nas otacza, już wkrótce może również nas nie być.