Zwiedzamy Holandię: Muiderslot - Odkryj średniowieczny zamek niedaleko Amsterdamu!

Atrakcje turystyczne Holandii

Wysokie mury, fosa, zwodzony most, wieżyczki, malownicza okolica i setki lat historii – zamek Muiderslot w Muiden niedaleko Amsterdamu to jeden z najbardziej znanych i najlepiej zachowanych średniowiecznych zamków w Holandii oraz świetne miejsce na weekendowy wypad za miasto. 

Powiedzieć, że Muiderslot jest tak stary jak cała Holandia, byłoby błędem. Ponieważ jest starszy. Co prawda nie wiadomo dokładnie, kiedy go zbudowano, ale większość historyków uważa, że musiało to być ok. 1280 r. albo nawet i wcześniej. Czyli co najmniej na kilkaset lat przed pojawieniem się holenderskiej tożsamości narodowej i Holandii jako państwa.

Legendarny hrabia, ponad 7 wieków historii

Twierdzę zbudowano u ujścia rzeki Vecht, wpadającej tutaj do Zuiderzee, kiedyś zatoki Morza Północnego, a od 1932 r., po zbudowaniu wielkiej tamy Afsluitdijk, jeziora. Zamek leży na terenie Muiden, obecnie spokojnej, zamożnej holenderskiej gminy z ładnym portem.

Właścicielem Muiderslot był początkowo hrabia Floris V, jeden z najbardziej wpływowych średniowiecznych władców na terenach, które dziś stanowią Holandię. Dzięki dogodnemu położeniu zamek świetnie się nadawał do zbierania opłat celnych od przepływających tu statków.

Floris V to od wieków legendarna postać. Spisek na jego życie i brutalny zamach w 1296 r. od wieków fascynują holenderskich artystów. Konkurenci hrabiego aresztowali go w jego własnym zamku, a kiedy dowiedzieli się, że zwolennicy Florisa zbliżają się do twierdzy, by go odbić, związali więźnia i rzucili się z nim do ucieczki.  Niedaleko zamku doszło do starcia obu grup, a porywacze zaszlachtowali mieczami związanego hrabiego.

Holenderskie średniowiecze w pigułce

W Złotym Wieku Holandii (XVII w.) dramaty o śmierci Florisa V napisali m.in. dwaj najsłynniejsi poeci tego czasu, Joost van den Vondel i P.C. Hooft. Ten drugi przez prawie cztery dekady mieszkał zresztą w… zamku Muiderslot. Ale o tym za chwilę. 

Obecnie historia  Florisa V, ściśle związana z Muiderslot, jest jedną z najpopularniejszych opowieści o holenderskim średniowieczu. Jeśli fascynuje cię ten czas rycerzy, hrabiów i walk na miecze oraz mieszkasz w Holandii, to Muiderslot powinieneś koniecznie odwiedzić.

Po śmierci Florisa V zamek został najprawdopodobniej zniszczony przez biskupa Willema van Mechelena, ale już siedem dekad później, około roku 1370 został odbudowany według starego planu przez hrabiego Albrechta van Beierena. Następnie twierdza przechodziła z rąk do rąk; mieszkali tu różni biskupi, hrabiowie i landgrafowie. W trakcie Wojny Osiemdziesięcioletniej (1568-1648) zamek trafił w ręce zwolenników Wilhelma Orańskiego, holenderskiego bohatera narodowego, który walczył  wówczas  z sukcesem z hiszpańskimi władcami Niderlandów.  

Złoty Wiek, Muiderslot intelektualnym sercem kraju 

W XVII w. do twierdzy przeprowadził się kolejny słynny Holender. Pieter Corneliszoon Hooft to jeden z najbardziej znanych pisarzy i poetów w dziejach literatury niderlandzkiej. Pochodzący z bogatej rodziny, syn burmistrza Amsterdamu, wykształcony we Francji, z szerokimi zainteresowaniami – P.C. Hooft był prawdziwym człowiekiem renesansu.

P.C. Hooft zarządzał zamkiem przez 38 lat i regularnie zapraszał do niego najwybitniejszych Holendrów epoki. W ten sposób narodził się „Muidenkring”, czyli „krąg z Muiden”; tym wyrażeniem określano później owe spotkania, na których w dawnej średniowiecznej twierdzy najwybitniejsi holenderscy pisarze i intelektualiści Złotego Wieku dyskutowali o sztuce, nauce, polityce i kulturze.

Kogóż tu nie było! Oto tylko kilka nazwisk: poeta i dyplomata Constantijn Huygens (syn słynnego wynalazcy, fizyka, astronoma i matematyka Christiaana Huyhensa, twórcy jednych z pierwszych soczewek, mikroskopów, teleskopów i dokładnych zegarów); J.P. Sweelinck, jeden z najsłynniejszych holenderskich kompozytorów wszechczasów; Jacob Cats, autor najpoczytniejszych w XVII w. holenderskich bestsellerów; Gerardus Vossius, wielki teolog, historyk i człowiek tysiąca zainteresowań; Albert Burgh, burmistrz Amsterdamu.

A do tego prawie cała ówczesna niderlandzka śmietanka literacka: Bredero, Vondel, Barlaeus... Trudno znaleźć we współczesnej Holandii  miasteczko, w którym choćby jedna z ulic nie została nazwana nazwiskiem kogoś, kto wówczas regularnie bywał w Muiderslot. Co ciekawe, w dyskusjach na zamku brały udział również kobiety, np. matka i córka Visscher, poetki.

Jeśli złoty siedemnasty wiek w Holandii uznać za jeden z najbardziej płodnych okresów w dziejach europejskiej nauki, kultury i sztuki, to właśnie zamek Muiderslot był jednym z tych miejsc, gdzie tworzyła się historia.

Koszary, magazyn i plan… zburzenia zamku!

Po Złotym Wieku nadszedł trudniejszy czas: zarówno dla Holandii, jak i samego zamku. Kiedy na przełomie XVIII i XIX w. na teren Niderlandów wkroczyły wojska francuskie, ową perełkę średniowiecznej architektury i niedawny symbol intelektualnej wolności, przerobiono na… koszary. Po wyjściu Francuzów nie było lepiej, holenderskie ministerstwo wojny urządziło sobie tu magazyn.

W 1825 r. pojawił się nawet plan całkowitego zburzenia zaniedbanego budynku.  Na szczęście pojawiło się wiele głosów protestu i król Wilhelm I kazał zrezygnować z tego niemądrego planu.

W 1895 r. twierdzę odrestaurowano; pracami kierował Pierre Cuypers, jeden z najwybitniejszych holenderskich architektów wszech czasów, znany głównie jako architekt amsterdamskiego głównego dworca kolejowego oraz monumentalnego Rijksmuseum.

Dzięki kolejnym dwóm wielkim remontom i restauracjom, w 1956 i 1999 r., także otoczenie twierdzy przywrócono do stanu z XVII w. Dzięki temu odwiedzający Muderslot podobnie jak czterysta lat temu odpocząć mogą obecnie w ogrodzie ze śliwami czy ogródku warzywnym – tak jak za czasów P.C. Hoofta i jego wybitnych gości.

Średniowieczny zamek + piękna okolica = lep na turystów

Dzięki malowniczemu położeniu, wysokim murom, obecności fosy, zwodzonego mostu i wieżyczek, Muiderslot wielokrotnie wykorzystywany był jako plan filmowy. Wystarczy przecież jeden rzut okiem, by od razu wiedzieć, że mamy tu do czynienia z prawdziwym średniowiecznym zamkiem.

Obecnie zamek i okolice otwarte są dla zwiedzających (informacje praktyczne poniżej). Z zewnątrz twierdza jest niezwykle fotogeniczna, szczególnie przy słonecznej pogodzie. W środku można zwiedzić wieżyczki i historyczne sale, w których historia twierdzy opowiedziana jest za pomocą obrazów, map, tablic informacyjnych, historycznych przedmiotów oraz multimedialnych prezentacji. W środku zobaczymy m.in. kolekcję zbroi czy film o dziejach budynku. Z najwyższej wieży (Westertoren) roztacza się ładna panorama okolicy, a dla dzieci przygotowano różnorakie gry i zabawy, czyniące zwiedzanie ciekawą przygodą.

Po trudach zwiedzenia odpocząć można w okolicznych ogrodach.  Obok zamku znajduje się też pawilon Waterschild (Tarcza Wodna), ukryta pod ziemią multimedialna sala, w której za pomocą filmu, dźwięku i wody opowiedziana jest historia wodnych systemów fortyfikacyjnym w tej części Holandii.  Na terenie zamku działa również sklep z pamiątkami oraz kawiarnia.

DODATKOWA ATRAKCJA

Niedaleko zamku Muiderslot (na wysokości ul. Herengracht 33) znajduje się przystań, z której od wtorku do niedzieli dopłynąć można statkiem w ok. 25 minut do Forteiland Pampus, sztucznej wyspy na jeziorze IJmeer. Na tej fortowej wyspie znajduje się m.in. multimedialne muzeum i restauracja (szczegóły: TUTAJ). Na Forteiland Pampus dostać się można również z amsterdamskiego portu w dzielnicy IJburg (sztuczna wyspa na wschodzie stolicy) przy ul. Krijn Taconiskade 124 (szczegóły: TUTAJ).     

ZAMEK MUIDERSLOT - INFORMACJE PRAKTYCZNE
Adres: Herengracht 1, 1398 AA, Muiden, Holandia

Dojazd:
- transportem publicznym: z przystanków Amsterdam Amstel, Amsterdam Bijlmer, Naarden-Bussum, Weesp oraz Almere można do przystanka w okolicy zamku (Bushalte P+R Terrein w Muiden) dojechać autobusem; następnie trzeba poświęcić kilkanaście minut na dojście piechotą. Jeśli wyjedziesz autobusem 320, 322 czy 327 ze stacji Amsterdam Amstel, to po ok. 17 minutach jazdy autobusem i ok. 15-20 minutach spaceru, powinieneś znaleźć się przed zamkiem. Dojazd transportem publicznym najlepiej sprawdzić wpisując na stronie 9292.nl przy „Van” (stacja początkowa) adres, z którego wyruszysz w drogę, a  przy „Naar” (adres docelowy) adres zamku, czyli Herengracht 1, Muiden.

- samochodem: w pobliżu zamku parkowanie (płatne) jest utrudnione ze względu na niewiele miejsc parkingowych; jeśli planujesz przyjazd autem, lepiej więc zaparkować gdzieś w samym Muiden, a resztę drogi przebyć piechotą

- rowerem: z południowo-wschodnich rogatek Amsterdamu (np. dzielnicy IJburg) albo przylegającej do stolicy miejscowości Diemen do Muiden to już jedynie kilka kilometrów, więc mieszkańcy Amsterdamu – szczególnie w piękne, bezdeszczowe dni – pokusić  się mogą o przejażdżkę rowerową.

- łodzią: od 4 kwietnia do 1 listopada z amsterdamskiego portu w dzielnicy IJburg (sztuczna wyspa na wschodzie stolicy) przy ul. Krijn Taconiskade 124 (ok. 15 min. jazdy tramwajem od głównego dworca kolejowego w Amsterdamie) kursuje łódź, w dni robocze raz dziennie (godz. 10.45 wyjazd, łacznie ok. 4 godzin przejazd oraz zwiedzanie), w niedzielę oraz wakacje dodatkowy kurs o 13:15. Bilet łączony (przejazd łodzią + wstęp do zamku) kosztuje w przypadku osoby dorosłej 21 euro, czyli jedynie 6,50 więcej niż sam bilet do zamku. Rezerwować lepiej z wyprzedzeniem, więcej informacji tutaj (w języku niderlandzkim lub angielskim): TUTAJ

Godziny otwarcia:
- w okresie od 1 kwietnia do 31 października otwarte codziennie od 10.00 do 17.00
- w okresie od 1 listopada do 31 marca czynne od wtorku do niedzieli od godz. 10.00 do 17.00;
- w okresie świątecznym czynne codziennie od 10.00 do 17.00 z wyjątkiem poniedziałków
Szczegółowe informacje na temat godz. otwarcia, np. w poszczególne dni świąteczne, na stronie zamku TUTAJ.
Zamek nie jest przystosowany do zwiedzania przez osoby na wózkach inwalidzkich.

Ceny biletów:
- bilet zwykły, bez zniżki, dla dorosłych – 17,50 euro
- dzieci w wieku 4-11 lat – 10 euro
- dzieci w wieku do 3 lat – GRATIS
- posiadacze kart Museumkaart / ICOM / IAmsterdam card – GRATIS
Bilety można zakupić TUTAJ

Adres:

Muiderslot, Herengracht 1, 1398 AA Muiden, Holandia / Nederland

Strona internetowa: muiderslot.nl

11.07.2015 Tekst i zdjęcia: Łukasz Koterba, aktualizacja 24.10.2023