Słowo dnia: Autochtoon

Archiwum '20

Holenderskie wyrażenie autochtoon, podobnie jak polskie słowo autochton, określa rdzennego mieszkańca danego kraju, regionu lub obszaru. Obecnie w Holandii coraz rzadziej używa się tego określenia.

W 2016 r. rada naukowa WRR działająca przy holenderskim rządzie zarekomendowała zaprzestanie używania w oficjalnych dokumentach określeń allochtoon (Słowo dnia: Allochtoon) i autochtoon. Także Główne Biuro Statystyczne CBS zrezygnowało z używania tych określeń.

Słowo autochtoon pochodzi z greki i oznacza „z tej ziemi”. Także w języku polskim istnieje określenie alochton, używane np. przez socjologów. Oznacza ono osobę, która jest rdzennym mieszkańcem danego kraju lub regionu.

Podział na autochtonów i alochtonów jest jednak mało precyzyjny, a przez niektórych może być odbierany jako stygmatyzujący, uważają krytycy tych określeń. CBS za holenderskiego autochtonów uznawało tylko tych ludzi, których oboje rodzice urodzili się w Holandii. Wystarczyło więc, by tylko jeden z rodziców urodził się poza Holandią, by stać się alochtonem.

Krytycy pojęć autochton i alochton wskazywali, że przy takiej definicji duża część holenderskiej rodziny królewskiej nie byłaby autochtonami. Żona obecnego króla to przecież Argentynka, a jego ojciec i dziadek byli Niemcami. Dzieci Wilhelma Aleksandra, w tym następczyni tronu Amalia, nie mają więc dwojga rodziców urodzonych w Holandii (Maxima urodziła się w Buenos Aires). Podobnie sam król: jego ojciec Claus urodził się w niemieckim Hitzacker.

Definicja prestiżowego słownika języka niderlandzkiego Van Dale była inna: w tym przypadku osoba urodzona w Holandii, której tylko jeden z rodziców urodził się poza tym krajem, jednak była autochtonem.

Krytycy tych pojęć argumentowali też, że są one nacechowane emocjonalnie, a ich używanie może być stygmatyzujące. Dla części osób autochtoon to dobrze mówiący po niderlandzku, biały, „prawdziwy” Holender, a allochtoon to ten obcy, „kolorowy”, źle mówiący po niderlandzku, gorszy obywatel Holandii – zauważano.

Aby uniknąć nieporozumień i oskarżeń o stygmatyzację od 2016 r. CBS i inne instytucje państwowe zamiast słowa autochtoon używają określeń persoon met een Nederlandse achtergrond (osoba holenderskiego pochodzenia) oraz persoon met een migratieachtergrond (osoba pochodzenia migracyjnego). Takie wyrażenia są w opinii CBS bardziej precyzyjne i neutralne niż autochtoon i allochtoon.

Wszystkie słowa dnia znajdą Państwo: TUTAJ.

16.12.2020 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)