Jak się przygotować do szczepienia przeciwko COVID-19

Koronawirus

Dobrej reakcji organizmu na szczepionkę sprzyja sen, wysiłek fizyczny i zjedzenie posiłku. Lepiej unikać alkoholu. Przed otrzymaniem szczepionki nie należy na własną rękę odstawiać przyjmowanych przewlekle leków. To, jak jak przygotować się do szczepienia przeciwko COVID-19, podsumowują eksperci z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii.

Zalecenia dla osób, mających się zaszczepić przeciwko Covid-19, przygotowali naukowcy z inicjatywy Nauka przeciw Pandemii (infografika podsumowująca zalecenia znajduje się pod tekstem). Stosowanie się do wytycznych zwiększa poziom bezpieczeństwa i może korzystnie wpłynąć na odpowiedź układu odpornościowego na szczepionkę.

Celem szczepienia przeciwko COVID-19 jest wyzwolenie odporności przeciw tej chorobie. Szczepienie pozwala na uniknięcie zachorowania, poważnych jego konsekwencji i długoterminowych powikłań, a także istotne złagodzenie przebiegu zakażenia w przypadku, gdy dojdzie do niego mimo zaszczepienia.

Eksperci medyczni podkreślają, że korzystny wpływ na działanie układu odporności ma sen. Doświadczenia ze szczepieniami przeciw grypie i wirusowe mu zapaleniu wątroby typu A i B wskazują, że odpowiedź immunologiczna jest korzystniejsza u osób, które wyspały się przez dwie noce poprzedzające otrzymanie szczepionki. W praktyce oznacza to, że na dwie doby przed szczepieniem należy się dobrze wyspać.

Alkohol - zwłaszcza spożywany w nadmiarze - niekorzystnie wpływa na układ odpornościowy, może też potęgować działania niepożądane występujące po szczepieniu. Dlatego na kilka dni przed szczepieniem należy ograniczyć spożycie alkoholu. Po zaszczepieniu - wyeliminować go bądź znacząco ograniczyć.

Z doświadczeń ze szczepieniami przeciwko grypie wynika, że dbanie o regularną aktywność fizyczną poprawia odpowiedź układu odpornościowego na podaną szczepionkę, zwłaszcza wśród osób starszych. Należy zadbać o regularną aktywność fizyczną przed szczepieniem – ale w dniu szczepienia unikaj intensywnego wysiłku fizycznego.

Do szczepienia nie trzeba zgłaszać się na czczo. W dniu otrzymania dawki szczepionki warto spożyć normalnie wszystkie posiłki, w tym - śniadanie. Pozwala to w momencie szczepienia na uniknięcie ewentualnej hipoglikemii (niedocukrzenia), która sprzyja zasłabnięciu i może potęgować działania niepożądane po podaniu szczepionki.

Przed otrzymaniem szczepionki nie należy na własną rękę, pod żadnym pozorem, odstawiać lub modyfikować dawek przyjmowanych przewlekle leków. Dotyczy to również osób przyjmujących przewlekle lekki immunosupresyjne. W przypadku wątpliwości lepiej skonsultować się przed terminem szczepienia z lekarzem prowadzącym.

Osoby cierpiące na chorobę przewlekłą, których stan jest niestabilny, powinny skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu ustabilizowania stanu klinicznego przed szczepieniem.

Szczepionkę przeciw COVID-19 podaje się w formie domięśniowego zastrzyku w ramię. Na szczepienie należy zgłosić się w wygodnej bluzie czy koszulce, której rękaw łatwo podkasać. W przypadku obcisłych bluzek lub koszul konieczne może być rozebranie się od pasa w górę.

Podanie szczepionki może się wiązać z wystąpieniem przejściowych działań niepożądanych, do których najczęściej zalicza się ból ramienia, uczucie zmęczenie, ból mięśni, głowy lub/i stawów, gorączka. Przed otrzymaniem szczepionki nie należy jednak przyjmować jakichkolwiek leków (np. paracetamolu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych) w celach profilaktycznych.

Przed podaniem szczepionki każda osoba zgłaszająca się do punktu szczepień przechodzi kwalifikację lekarską. Eksperci uczulają, aby nie zatajać żadnych informacji w trakcie kwalifikacji. Nie warto też zabierać do punktu szczepień całej dokumentacji medycznej i wyników badań – nie będzie ona potrzebna. W trakcie kwalifikacji należy poinformować lekarza o przyjmowanych przewlekle lekach (jeżeli jest ich więcej, możesz wcześniej spisać je na kartce) oraz swoich chorobach.

Występujące po otrzymaniu szczepionki działania niepożądane mogą ograniczyć aktywność, na ogół przez 1-3 dni. Warto poinformować bliskich i pracodawcę o możliwości wystąpienia przejściowo ograniczonej dyspozycyjności.

Jeżeli pacjent pamięta, by kiedykolwiek w przeszłości wystąpiła u niego ostra reakcja alergiczna (na szczepionkę bądź inny składnik) - musi bezwzględnie poinformować o tym lekarza. Dzięki temu personel medyczny będzie mógł się odpowiednio przygotować, by zapewnić pacjentowi najwyższy poziom bezpieczeństwa. Kobiety w ciąży lub w okresie laktacji powinny poinformować o tym fakcie lekarza w trakcie kwalifikacji.

Działania niepożądane pojawiające się po otrzymaniu szczepionki mają charakter przejściowy i nie wymagają przyjmowania żadnych leków. Jednak, jeżeli dolegliwości są niekomfortowe (gorączka, ból głowy, mięśni) - można przyjąć lek zawierający paracetamol (ale nie aspirynę czy ibuprofen, które osłabiają reakcję układu odpornościowego).

Po otrzymaniu szczepionki należy odczekać w punkcie szczepień 15 minut (30 min w przypadku osób, u których w przeszłości wystąpiły ostre reakcje alergiczne). To dla naszego bezpieczeństwa.

W przypadku wystąpienia silnego, gwałtownego niepożądanego zdarzenia personel medyczny będzie w stanie pomóc. Ta reguła obowiązuje zresztą w przypadku jakiekolwiek innego szczepienia.