Życie w Holandii

Mało kto je lubi, ale prawie wszyscy muszą je płacić. Podatki dochodowe i składki na ubezpieczenia społeczne są w Holandii relatywnie wysokie, a system podatkowy nie należy do najprostszych.

Podatek dochodowy to po niderlandzku inkomstenbelasting. W rocznym rozliczeniu podatku dochodowego (aangifte inkomstenbelasting) wyróżnione są trzy rodzaje dochodów, mianowicie box 1, box 2 i box 3.

Dla większości podatników najistotniejszy jest box 1, czyli podatek od dochodów z pracy i mieszkania (werk en woning).

Za dochody z pracy (inkomsten uit werk) uznaje się między innymi wynagrodzenie (loon), zysk z firmy (winst uit een onderneming), zasiłek (uitkering), emeryturę (pensioen), alimenty (alimentatie), dochody z zagranicy (buitenlandse inkomsten) czy dochody uzyskiwane jako freelancer.

Jeśli ktoś ma mieszkanie własnościowe i jest ono jego głównym miejscem zamieszkania, to musi do kwoty dochodu doliczyć tzw. eigenwoningforfait. Oblicza się go na podstawie wartości mieszkania (WOZ-waarde).

W 2024 r. dla mieszkań i domów o wartości od 75.000 do 1.320.000 euro eigenwoningfortfait wynosił 0,35% wartości mieszkania. W wartości powyżej 1.320.000 euro odsetek ten był wyższy (2,35% od każdego euro wartości powyżej 1.320.000 euro), a w przypadku wartości poniżej 75.000 tys. euro odsetek ten był niższy (od 0 do 0,25% w zależności od wartości).

Zsumowane dochody z pracy i eigenwoningfortfait opodatkowane są według progresywnej skali podatkowej. Są dwie główne stawki podatku dochodowego. W 2024 r. dla osób, które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego (AOW-leeftijd), wynosiły one: dla dochodu do 75.518 euro rocznie - 36,97%, a dla dochodu powyżej tej kwoty - 49,50% (faktyczna wysokość podatku jest jednak niższa, bo obowiązuje wiele ulg).

Ludzie w wieku emerytalnym płacą niższy podatek. W 2024 r. ich dochody do kwoty 40.021 euro (w przypadku urodzonych do 1945 r.) lub do 38.098 euro (urodzeni w 1946 r. lub później, ale w wieku emerytalnym) opodatkowane były stawką 19,07%. Dochody powyżej tych kwot były już opodatkowane według tej samej skali, co dochody ludzi, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku emerytalnego.

Stawki podatku dochodowego w Holandii mogą się wydawać wysokie, ale trzeba zaznaczyć, że do dochodu w wysokości 38.098 euro (w 2024 r.) uwzględniają one również składki na ubezpieczenia społeczne (premie volksverzekeringen). Są to składki emerytalne (premie AOW, aż 17,9% w 2024 r.), premie Wlz (składki finansujące wsparcie dla ludzi przewlekle chorych, rencistów; w 2024 r. 9,65%) i składki na Anw (finansujące zasiłki dla sierot i najbliższych osoby zmarłej; jedynie 0,10%). Łącznie to aż 27,65% składek na ubezpieczenia społeczne. W przypadku dochodu do 39.098 euro rocznie, „faktyczny podatek dochodowy” to zatem tylko 9,32%, a reszta - składki na ubezpieczenia społeczne.

W Polsce wartości podatku (PIT) i składek (ZUS) nieraz podawane są osobno („tyle płacę podatku, a tyle na ZUS”), więc może się wydawać, że stawka podatku dochodowego w Polsce jest dużo niższa niż w Holandii. Jeśli jednak zsumować stawki podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne, to otrzymana łączna stawka obciążeń podatkowo-składkowych w Polsce nie będzie się już tak bardzo różnić od tej holenderskiej.

Na wysokość zapłaconego podatku wpływają też różne ulgi podatkowe. Jedną z takich ulg jest arbeidskorting (maksymalnie 5.532 euro w 2024 r). Jest to ulga stosowana w kontekście dochodów uzyskiwanych z pracy, naliczana przez pracodawcę według dosyć skomplikowanej tabelki. Inną ulgą przysługującą prawie wszystkim podatnikom jest algemene heffingskorting (maksymalnie 3.362 euro w 2024 r.).

Podatek od wynagrodzenia potrącany z dochodu brutto pracownika i przekazywany Urzędowi Skarbowemu Belastingdienst określany jest jako loonbelasting, a wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne, potrącane z dochodu pracownika - loonheffing. Oprócz tego do kosztów pracy pracodawca musi doliczyć składki na ubezpieczenia pracownicze (premies werknemersverzekeringen) i składkę na ubezpieczenie zdrowotne (premie Zvw) - ale te kwoty nie wliczają się już do dochodu brutto pracownika (są to tzw. koszty pracodawcy).

Po uwzględnieniu wszystkich ulg od podatku dochodowego, faktyczna wysokość podatku od wynagrodzenia jest przeważnie wyraźnie niższa niż sugerują to same stawki. Dotyczy to w szczególności pracowników z niższymi dochodami. Nie jest tak, że państwo zabiera aż 36,97% dochodów ludziom słabo zarabiającym. W przypadku pracownika z płacą minimalną w 2024 r. jest to np. jedynie około 7% (o tyle zarobek netto, czyli na rękę, jest niższy niż kwota brutto). Płaca minimalna jest więc relatywnie słabo opodatkowana. Z kolei pracownik zarabiający aż 10.000 euro brutto miesięcznie, zapłaci już w sumie około 41% podatku dochodowego od całości tej kwoty.

Drugim rodzajem dochodu, od którego naliczany jest podatek dochodowy (box 2) jest tzw. aanmerkelijk belang. Jest to podatek nakładany na osoby posiadające co najmniej 5% udziałów w przedsiębiorstwie i mające z tego tytułu dochody, np. w postaci dywidendy lub przychodów ze sprzedaży akcji. Box 2 dotyczy więc relatywnie niewielkiej grupy podatników.

Ostatnią kategorią podatku dochodowego jest box 3, czyli podatek od oszczędności i inwestycji (sparen en beleggen), a inaczej - podatek od majątku. Chodzi tutaj o zgromadzony przez podatnika kapitał pomniejszony o ewentualne długi.

Za podstawę tego podatku bierze się (pomniejszoną o długi) łączną wartość między innymi zgromadzonych oszczędności, obligacji i akcji. Do majątku nie wlicza się w tym kontekście wartości pierwszego mieszkania własnościowego. Ewentualne kolejne mieszkania własnościowe w posiadaniu podatnika są już brane pod uwagę.

Podatek ten nakłada się wyłącznie na podatników, których majątek pomniejszony o długi, przekracza pewną kwotę. W 2024 r. wynosi ona 57.000 euro w przypadku podatnika rozliczającego się indywidualnie oraz 114.000 euro w przypadku pary podatników. Majątek poniżej tych kwot jest zwolniony z podatku dochodowego.

Majątek powyżej tych kwot opodatkowany jest w różnym stopniu w zależności od jego rodzaju. Podstawą opodatkowania jest prognozowany zysk szacowany przez Urząd Skarbowy Belastingdienst. Dla oszczędności zdeponowanych w banku Belastingdienst oblicza podstawę tego podatku zakładając w 2024 r. zysk z odsetek na poziomie 1,03%, a w przypadku akcji, obligacji, drugiego mieszkania i innych składników majątku jest to 6,04%. Dopiero od tak obliczonej podstawy podatku oblicza się jego wysokość, naliczając (w 2024 r.) 36% tej kwoty.

Jeśli ktoś miał zatem na początku 2024 r. 77.000 euro oszczędności w banku, to powinien zapłacić podatek od 20.000 euro (bo 57.000 euro jest zwolnione z podatku). Podstawą opodatkowania będzie 1,03% z 20.000 euro, czyli 206 euro, a sam podatek powinien wynieść 74,16 euro (czyli 36% z 206 euro).

Obliczenie wysokości podatku dochodowego i składek na ubezpieczenia społeczne nie jest w Holandii, przynajmniej w teorii, łatwe. Co roku podatnicy muszą złożyć deklarację podatkową (aangifte inkomstenbelasting, inaczej belastingaangifte) za poprzedni rok. Można to zrobić online, logując się za pomocą DigiD na stronie internetowej holenderskiego Urzędu Skarbowego Belastingdienst.

Urząd Skarbowy przeważnie automatycznie uzupełnia część deklaracji podatkowej online. Belastingdienst wpisuje np. kwoty potrącane z dochodu podatnika przez pracodawcę. Chodzi tu np. o należne składki i podatki oraz kwoty podstawowych ulg stosowanych przy naliczaniu podatku od dochodów z pracy.

Samodzielne rozliczenie podatku dochodowego może być dla części podatników zbyt trudne. Dotyczy to na przykład wielu zagranicznych pracowników, nieznających dobrze języka niderlandzkiego oraz tutejszego systemu podatkowego. W takiej sytuacji można skorzystać z pomocy profesjonalnych firm księgowych i doradztwa podatkowego, wypełniających w imieniu podatnika takie deklaracje. Sporo takich firm ogłasza się na tych łamach.

Dzięki wypełnieniu rocznej deklaracji podatnik dowiaduje się, czy musi fiskusowi dopłacić czy ma się prawo do zwrotu części podatku. Zagraniczni pracownicy, przebywający w Holandii jedynie czasowo, często mogą odzyskać część zapłaconego podatku i składek. Warto więc zadbać o to, by z podatku się rozliczyć i zrobić to na czas.

Deklaracje podatkowe za 2023 r. będzie można składać w holenderskim Urzędzie Skarbowym od 1 marca 2024 r. Należy je złożyć najpóźniej 13 lipca 2024 r. Podatnika, który nie wywiąże się z tego obowiązku lub złoży deklarację podatkową po terminie Urząd Skarbowy może ukarać grzywną.

04.02.2024 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

< Poprzednia		Następna >