Życie w Holandii: Podatki i opłaty lokalne

Życie w Holandii

Nie tylko władze centralne, ale także samorządy mają prawo do nakładania na mieszkańców podatków. Mieszkając w Holandii, należy się liczyć z szeregiem lokalnych podatków i opłat.

Około jedną szóstą dochodów holenderskie gminy uzyskują z podatków nakładanych na mieszkańców. Wysokość podatków i opłat zależy od gminy. To, ile podatku dana osoba zapłaci, zależy też m.in. od tego, czy osoba ta jest właścicielem nieruchomości (np. domu) czy też jedynie wynajmuje mieszkanie oraz jak wielkie jest dane gospodarstwo domowe.

Wpływy z podatków (belastingen) samorządy mogą przeznaczać na cele, które uznają za słuszne, a wpływy z opłat (heffingen) powinny jedynie pokrywać koszty poniesione przez gminę (czyli np. wpływy z opłat za wywóz śmieci afvalstoffenheffing samorządy mogą przeznaczać tylko na wywóz śmieci).   

Najwięcej pieniędzy samorządy uzyskują z podatku od nieruchomości onroerendezaakbelasting (OZB). Płacą go właściciele nieruchomości, nie lokatorzy. Jego wysokość uzależniona jest od szacowanej wartości nieruchomości (WOZ-waarde) oraz taryfy OZB stosowanej w danej gminie.

Przykład: w Rotterdamie taryfa OZB wynosi w 2021 roku 0,0774% wartości nieruchomości (WOZ-waarde), a w Nijmegen jest dużo wyższa i wynosi 0,2111%. W przypadku domu o szacunkowej wartości 248 tys. euro, oznacza to w Rotterdamie 192.08 euro, a w Nijmegen 523.53 euro podatku OZB w 2021 roku.

Ważnymi podatkami i opłatami, jakie płacą mieszkańcy holenderskich gmin (którzy niekoniecznie muszą być właścicielami nieruchomości, w których mieszkają) są opłata za wywóz i utylizację śmieci (afvalstoffenheffing), opłata za odprowadzanie ścieków (rioolheffing) i podatek wodny (waterschapsbelasting).

Opłata za wywóz i utylizację śmieci (afvalstoffenheffing). Jej wysokość jest przeważnie uzależniona od liczby osób zameldowanych w danym gospodarstwie domowym. Samorządy zakładają, że im więcej ludzi mieszka pod danym adresem, tym więcej śmieci wytwarzają. Są też gminy, które nie stosują tej zasady i wysokość afvalstoffenheffing jest tam taka sama dla wszystkich gospodarstw domowych, bez względu na liczbę mieszkańców.

Przykład: W Hadze w 2021 roku opłata za wywóz i utylizację śmieci (afvalstoffenheffing) wynosi dla jednoosobowego gospodarstwa domowego 293,16 euro, dla dwuosobowego gospodarstwa domowego 329,52 euro, a dla gospodarstwa domowego, liczącego trzy lub więcej osób 360,48 euro. Z kolei np. w Almere opłata jest stała dla wszystkich gospodarstw domowych i wynosi w 2021 roku 377,68 euro.

Opłata za odprowadzanie ścieków (rioolheffing). Samorządy naliczają opłaty za korzystanie z kanalizacji, odprowadzanie deszczówki oraz utrzymywanie odpowiedniego poziomu wód gruntowych. W niektórych gminach jest to jedna opłata, w innych płaci się osobno za korzystanie z kanalizacji i osobno za odprowadzanie deszczówki oraz utrzymywanie odpowiedniego poziomu wód gruntowych. Niektóre gminy domagają się opłat jedynie od właściciela budynku (czasem uzależniona jest ona od wartości nieruchomości), inne także od lokatorów. Wysokość tej opłaty jest różna w poszczególnych gminach, niektóre gminy, ustalając wysokość opłaty, biorą pod uwagę liczbę metrów sześciennych odprowadzonej wody, w niektórych jest ona też uzależniona od wielkości gospodarstwa domowego.

Przykład: W Eindhoven w 2021 roku właściciel mieszkania musi zapłacić 153 euro rioolheffing, a użytkownik nieruchomości płaci 216 euro za każe 500 kubików (metrów sześciennych) odprowadzonej wody. W gminie Westland wysokość rioolheffing w 2021 roku w przypadku właściciela nieruchomości jest uzależniona od szacunkowej wartości nieruchomości (0,0211% wartości mieszkania WOZ-waarde), a w przypadku lokatorów – od wielkości gospodarstwa domowego (163,32 euro dla 1-osobowego gospodarstwa domowego, 184,32 euro dla 2-osobowego, 205,56 euro dla 3-osobowego lub większego, 211,80 euro dla firmy).  

Waterschapsbelasting. Holandia to kraj kanałów, tam, wałów, jezior, morza, rzek, polderów i depresji, słowem: kraj wody i odwiecznych prób ujarzmienia tego żywiołu. Gospodarka wodna, doglądanie tam i wałów, zabezpieczenie przed powodziami i dbanie o dobrą jakość wody, odgrywają tu o wiele większą rolę niż w wielu innych krajach. A to kosztuje, stąd podatek „waterschapsbelasting”. Trafia on nie do samorządów, ale do specjalnych organów odpowiedzialnych za gospodarką wodną tzw. waterschappen. Oprócz zajmowania się szeroko rozumianą gospodarką wodną (dbanie o wały, tamy i kanały, przeciwdziałanie powodziom i suszom) odpowiadają one również za lokalne drogi i ścieżki rowerowe na terenach niezabudowanych.

Obecnie Holandia podzielona jest na 21 waterschappen. Każda ma swój sposób naliczania tego podatku. Jego wysokość zależy np. od tego, czy jest się właścicielem nieruchomości czy tylko lokatorem oraz wielkości gospodarstwa domowego. Przeważnie wyróżnia się dwie składowe tego podatku: watersysteemheffing (opłata za prowadzenie gospodarki wodnej) i zuiveringsheffing (opłata za oczyszczanie, uzdatnianie wody). Oprócz podatku od wody, waterschappen naliczają osobne opłaty za zużycie wody.

Przykład: 4-osobowa rodzina mieszkająca w Amsterdamie w mieszkaniu własnościowym wartym 350 tys. euro zapłaci w 2021 roku łącznie 321,98 euro waterschapsbelasting. Na tę kwotę składają się: opłata za uzdatnianie wody (dla gospodarstwa wieloosobowego wyższa niż dla jednoosobowego) zuiveringsheffing 168,81 euro, ogólna opłata za prowadzenie gospodarki wodnej watersysteem heffing ingezetene w stałej wysokości 117,04 euro za mieszkanie oraz watersysteemheffing gebouwd (dodatkowa opłata dla właścicieli mieszkań; gdyby rodzina ta jedynie wynajmowała mieszkanie, nie musiałaby jej płacić) w wysokości uzależnionej od wartości mieszkania (WOZ-waarde), w tym przykładzie to 42,44 euro (0,012126% WOZ-waarde z 350 tys. euro).

Podatek turystyczny. Gminy mogą – choć nie muszą – pobierać podatek turystyczny. Właściciel np. hotelu czy pola kempingowego płaci go za każdy sprzedany nocleg. Zazwyczaj koszty te są przenoszone na turystę, więc nocleg w gminach z (wysokim) podatkiem turystycznym jest droższy niż w innych miejscach Holandii. Gminy w różny sposób określają wysokość tego podatku: może to być na przykład stała kwota za każdy nocleg albo jako odsetek ceny noclegu (albo jednocześnie jedno i drugie).

Przykład: W gminie Noordwijk za jeden nocleg jednego turysty właściciel np. hotelu płaci w 2021 roku 1,52 euro. W Amsterdamie w 2021 roku podatek turystyczny w hotelach wynosi 7% ceny, zapłaconej przez turystę za nocleg plus 3 euro od każdej nocy.

Holenderskie władze lokalne mogą nakładać na mieszkańców i firmy jeszcze wiele innych podatków i opłat. Wśród nich są np. podatek od parkowania parkeerbelasting (czyli opłata za parkowanie w strefach płatnego parkowania), podatek od psa hondenbelasting (w 2019 roku stosowano go w 57% holenderskich gminach, w zależności od miejsca wynosił on rocznie od kilkudziesięciu euro do ponad 100 euro od psa), podatek od czasowego pobytu forensenbelasting (płacą go osoby, niezameldowane w danej gminie, ale przebywające na jej terenie co najmniej 90 dni rocznie), „podatek od reklamy” reclamebelasting (czyli podatek np. od tablic reklamowych i bilbordów w miejscach publicznych).

Gminy mogą też żądać opłat skarbowych („leges”) za wydanie dokumentów, zaświadczeń i zezwoleń oraz różnorakie usługi. Chodzi tu o opłaty za np. wydanie paszportu lub prawa jazdy, za zawarcie ślubu cywilnego w urzędzie gminy czy za wydanie pozwoleń budowlanych.

W 2020 roku łączne wpływy wszystkich holenderskich gmin z lokalnych podatków i opłat wyniosą około 10,8 mld euro, wynikało z szacunków samorządowców opublikowanych na początku 2020 roku. To o ponad 6% więcej niż rok wcześniej. Najwięcej, bo aż 4,3 mld euro, samorządy spodziewają się zarobić na podatku od nieruchomości OZB. Wpływy z opłat za wywóz i utylizację śmieci (afvalstoffenheffing) wynieść mają w 2020 roku niespełna 2 mld euro, a z opłat za odprowadzanie ścieków gminy zamierzają uzyskać w 2020 roku około 1,7 mld euro.

03.02.2020 Niedziela.NL, aktualizacja 26.08.2021

(łk)