Świętujemy - Światowy Dzień Cukrzycy (World Diabetes Day) - 14 listopada

Święta

14 listopada 1891 roku przyszedł na świat Frederick Banting. Ten kanadyjski fizjolog, zdobywca Nagrody Nobla, odkrył w 1921 roku insulinę. Z tego powodu właśnie dziś obchodzony jest na całym świecie Dzień Cukrzycy. Odkrycie insuliny było przełomem w leczeniu tego schorzenia a w owym czasie również jednym z największych i najważniejszych odkryć medycznych.

Święto to ustanowiono w 1991 roku przez Międzynarodową Federację ds. Cukrzycy (IDF - International Diabetes Federation) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO - World Health Organization) w 70. rocznicę odkrycia hormonu.

Głównym celem obchodów Światowego Dnia Cukrzycy jest zwiększenie świadomości społecznej odnośnie objawów tej choroby, przyczyny jej powstawania, skutecznych sposobów leczenia i zapobiegania późnym powikłaniom cukrzycy.

Mimo postępu medycyny, nadal konieczne jest promowanie i poprawa ludzkiego zdrowia. Nadal niezbędne jest zapewnienie lepszego dostępu do leczenia i edukacji diabetologicznej.

Jest to niezwykle ważne głównie dlatego, że coraz więcej osób zapada na cukrzycę, zwłaszcza typu II.

Międzynarodowa Federacja ds. Cukrzycy IDF alarmuje, że w 2040 roku na święcie będzie już 642 miliony osób chorych na cukrzycę.

Dzisiejsze święto jest idealną okazją, by przybliżyć kilka najważniejszych faktów dotyczących tego przewlekłego schorzenia metabolicznego.


Cukrzyca

Przyczyną cukrzycy jest zaburzenie wydzielania insuliny, która jest hormonem produkowanym przez trzustkę. Jeśli jest jej za mało w organizmie, powoduje to zaburzenia wykorzystywania glukozy przez komórki. W następstwie czego zwiększa się jej stężenie we krwi. Nasze komórki potrzebują glukozy, ponieważ zmieniają ją w energię, ale aby to się stało potrzebna jest właśnie insulina. Bez niej glukoza nie może dostać się do komórek. Gdy tak się nie dzieje, nasze komórki zaczynają być „głodne”, wysyłają informacje do mózgu i chory człowiek zaczyna więcej jeść. To jednak nie jest rozwiązaniem, ponieważ bez względu na ilości zjadanego pokarmu, jeśli człowiek nie ma dość insuliny, glukoza nie dostanie się do komórek. Organizm ratując się, będzie spalał tłuszcz a chory mimo jedzenia dużych ilości, będzie chudł. Nieprzyswojona glukoza natomiast będzie musiała być wydalona w moczu, dlatego chorym tak bardzo chce się pić.

Łacińską nazwę cukrzycy – diabetes mellitus – można przetłumaczyć, jako „cedzenie wody przez ciało” a także „słodki jak miód”. Nazwa nie jest przypadkowa, ponieważ opisuje istotne objawy choroby. Wspomniane wcześniej wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu oraz wysokie stężenie cukru we krwi. Wyróżnia się cukrzycę typu I, zwaną cukrzycą pierwotną, wieku młodzieńczego a także insulinozależną oraz cukrzycę typu II, nazywaną również cukrzycą wieku dojrzałego lub insulinoniezależną.

Cukrzyca typu I dotyka około 15 do 20 procent wszystkich chorych na tę chorobę. Przyczyną jest zniszczenie komórek beta trzustki, które są odpowiedzialne za wydzielanie insuliny. Jak sugeruje nazwa, choroba występuje najczęściej u dzieci i młodych osób. Niestety nie można zapobiec zachorowaniu na tę chorobę i jedynym sposobem leczenia jest podawanie insuliny, odpowiednia dieta oraz wysiłek fizyczny.

Cukrzyca typu II w przeciwieństwie do typu I, dotyka najczęściej osoby starsze. W przypadku tej odmiany choroby przyczyną jest nieprawidłowe działanie w organizmie insuliny a nie jej brak. Zazwyczaj na schorzenie zapadają osoby otyłe oraz ciepiące na nadciśnienie tętnicze. Cukrzycę typu II leczy się podając leki doustne, stosując dietę oraz uprawiając sport.

Ponadto wyróżnia się jeszcze cukrzycę ciążową, która ustępuje po urodzeniu dziecka.


Dlaczego ważne jest właściwe leczenie cukrzycy?

Ponieważ zaniedbanie jej może doprowadzić do wielu bardzo poważnych powikłań. Nie odkryto jeszcze sposobu efektywnego wyleczenia cukrzycy, ale można ją skutecznie kontrolować.

Objawami cukrzycy typu I są: duże pragnienie, częste oddawanie moczu, duży apetyt, utrata wagi, osłabienie, senność oraz zamazane lub podwójne widzenie. Jeśli objawy te zostaną zaobserwowane, niezwykle ważne jest szybkie udanie się do lekarza, który bez wątpienia skieruje chorego na badanie poziomu cukru we krwi.

Objawami cukrzycy typu II również jest duże pragnienie i częste oddawanie moczu. Ponadto osoba chora chudnie, mimo że je normalnie. Innymi objawami są: nieostre widzenie, drażliwość i apatia, zmęczenie oraz senność. U osób cierpiące na ten typ cukrzyce częściej powstają siniaki a rany dłużej się goją niż u osób zdrowych. Często występuje nawracające zapalenie skóry, dziąseł i pęcherza moczowego. U osób chorych zaobserwować można także suchą skórę.

Warto również pamiętać, że jeśli u któregoś z członków rodziny zdiagnozowano cukrzycę, osoby spokrewnione mogą mieć skłonność do tej choroby.

14.11.2019 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(as/kmb)