Olendrzy w Wielkiej Nieszawce (Olenderski Park Etnograficzny)

Historia

Robi się coraz cieplej, zaczynamy myśleć o nowych wycieczkach krajobrazowych i gdyby ktoś planował wiosenny czy letni pobyt w okolicach Torunia, to niecały rok temu w Wielkiej Nieszawce otwarty został Olenderski Park Etnograficzny, w którym można poznać tradycje i historię osadników, którzy żyli na tych ziemiach przez cztery stulecia.

Olędrami nazywano osadników, którzy dzierżawili zalewowe ziemie na północy kraju. Od połowy XVI w. byli to głównie menonici (odłam protestantyzmu), których prześladowania religijne zmusiły do poszukiwania nowego miejsca do życia. Holendrzy znali techniki osuszania podmokłych terenów, dlatego z chęcią osiedlali się na Żuławach Wiślanych czy dolinie Wisły. W okolice Torunia przybyli w 1564 r., zakładając tu wspólnotę z domem modlitewnym w Wielkiej Nieszawce. Do końca drugiej wojny światowej był to jeden z ważniejszych, o ile nie najważniejszy, ośrodek życia tej społeczności.

Na terenie parku można zwiedzić trzy zagrody, które składają się z sześciu zabytkowych budynków mieszkalnych i gospodarskich. Przeniesione one zostały z terenu Doliny Dolnej Wisły i pochodzą z XVIII i XIX w. Obiekty te to najcenniejsze, zachowane do dziś, przykłady architektury charakterystycznej dla osadników olenderskich. Do parku włączony został również cmentarz, który pozostał po dawnych mieszkańcach osady.

Wioski osadników holenderskich były bardzo charakterystyczne. Główna droga we wsi biegła zazwyczaj wzdłuż wału przeciwpowodziowego, pola uprawne były poprzecinane licznymi rowami i kanałami melioracyjnymi, a zagrody pod jednym dachem mieściły część mieszkalną, pomieszczenia dla zwierząt oraz stodołę.

Niektóre miały długość nawet 60 metrów, a wysokie i strome dachy domostw górowały nad niziną.

Wielka Nieszawka leży niecałe dziesięć kilometrów od Torunia, więc w ładną pogodę warto wybrać się tam rowerem. Oczywiście można skorzystać z połączenia autobusowego lub pojechać własnym samochodem. Parking jest bezpłatny.

Do skansenu można dotrzeć również drogą wodną. Fundacja „Zamek Dybów i Gród Nieszawa” oraz Slow Flow Guru organizują rejsy batem wiślanym z Torunia.

Więcej informacji na temat parku i planowanych w nim imprez znajduje się na stronie etnomuzeum.pl

(gg)