Holandia: Kto zyska (lub straci) w 2017 roku? Rząd przedstawił projekt budżetu

Archiwum '16

We wtorek 20 września holenderski rząd przedstawił plany budżetowe na przyszły rok. Z niderlandzką gospodarką i finansami publicznymi jest lepiej niż kilka lat temu – tak brzmiało główne przesłanie ekipy premiera Marka Rutte. Czy jednak w przyszłym roku na zaproponowanych przez rząd zmianach skorzystają wszyscy mieszkańcy Holandii?

Trzeci wtorek września to w Holandii tzw. Prinsjesdag, czyli uroczysty początek nowego sezonu parlamentarnego. Z Prinsjesdag wiąże się wiele tradycji. To tego dnia król w starej karocy przejeżdża ulicami Hagi do parlamentu, by wygłosić mowę tronową („Troonrede”), czyli napisane przez rząd (a nie samego króla) przemówienie, w którym  rządzący prezentują plany na nadchodzący rok. Mowa ma przede wszystkim znaczenie symboliczne, ale Prinsjesdag to również twarda polityka.  Tego dnia minister finansów przedstawia założenia budżetowe na kolejny rok, a opozycja (zazwyczaj) je ostro krytykuje.

Ponieważ w marcu 2017 roku w Holandii odbędą się wybory parlamentarne, tegoroczny Prinsjesdag był jednocześnie nieoficjalnym początek kampanii wyborczej. W opinii części obserwatorów także zaprezentowany przez ministra Jeroena Dijsselbloema projekt budżetu na 2017 rok ma charakter kampanijno-wyborczy i znajduje się w nim wiele prezentów dla elektoratu rządzących ugrupowań (liberalnego VVD i socjaldemokratycznej Partii Pracy PvdA). Z drugiej strony duża część opozycji zarzuca rządowi nadmierny optymizm, brak walki z nierównościami społecznymi, czy zbyt niskie nakłady na edukację.

Co się zmieni w 2017 roku i kto na tym zyska albo straci? Poniżej krótkie omówienie przyszłorocznego budżetu.

Kwestie socjalne, zarobki i podatki

- Rząd zarezerwował dodatkowych 100 mln euro rocznie na wsparcie dla dzieci z ubogich rodzin. Pieniądze przeznaczone będą m.in. na lekcje pływania, wycieczki szkolne czy zakup roweru. Również na pomoc młodym rodzicom w opłaceniu żłobków przeznaczono dodatkowe środki, ok. 200 mln euro. 

- Dzięki zmianom np. w podatkach, ulgach podatkowych i wysokości różnorakich dodatków siła nabywcza ok. 90% holenderskich gospodarstw domowych będzie w 2017 roku wyższa niż w roku obecnym. Średnio wzrośnie ona o 1%  w przypadku statystycznego gospodarstwa domowego. Siła nabywcza osób samotnie wychowujących dzieci i z dochodami na poziomie płacy minimalnej ma wzrosnąć o 1,3%.

- Niższa płaca minimalna dla osób w wieku 21-23 lata zostanie zlikwidowana (w dwóch krokach, z czego pierwszy, dotyczący przedziału wiekowego 22-23 lata, w 2017 roku) i osoby takie będą miały prawo do normalnej, „dorosłej” płacy minimalnej. O rządowych planach dotyczących płacy minimalnej dla najmłodszych pracowników już informowaliśmy TUTAJ

- Rząd przeznaczy 1,1 mld euro na poprawę siły nabywczej, głównie emerytów i osób otrzymujących zasiłki.  W przypadku emerytów ich siła nabywcza wzrosnąć ma w 2017 roku średnio o 0,7%.

- W przyszłym roku mieszkańcom Holandii przysługiwać będą nieco wyższe odliczenia od podatku arbeidskorting (dla pracowników) i algemene heffingskorting (dla wszystkich podatników), ale jednocześnie nieznacznie (z 40,4% do 40,8%) wzrośnie stawka podatku dochodowego dla drugiego i trzeciego progu.

Służba zdrowia

- Potwierdziły się wcześniejsze doniesienia dotyczące tzw. własnego ryzyka (eigen risico). W 2017 roku po raz pierwszy od kilku lat nie będzie podwyżki eigen risico i będzie ono nadal wynosić 385 euro rocznie. Tzw. własne ryzyko to pieniądze za leczenie w Holandii (np. u specjalisty), które pełnoletni pacjent musi wyłożyć z własnej kieszeni, mimo posiadanego ubezpieczenia zdrowotnego (zorgverzekering). Eigen risico nie dotyczy wszystkich świadczeń – nie obejmuje np. wizyt u lekarza domowego czy opieki położniczej. O rządowych planach dotyczących własnego ryzyka już na tych łamach informowaliśmy: TUTAJ

- Składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne (basisverzekering) wzrośnie średnio o około 3,50 euro miesięcznie.

- Dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego (zorgtoeslag) wzrośnie średnio o 2 euro miesięcznie.

-  Od kwietnia 2017 roku wszystkie kobiety w ciąży będą mogły przeprowadzić tzw. NIPT-test, dzięki któremu można stwierdzić, czy dziecko będzie mieć syndrom Downa lub inne schorzenie lub wadę wrodzoną. Test nie będzie całkowicie gratis, kobieta będzie musiała zapłacić 175 euro. Rząd na ten cel przeznaczy 26 mln euro.

- Rząd przeznaczy dodatkowych 200 mln euro na opiekę nad osobami chronicznie chorymi oraz niepełnosprawnymi oraz 180 mln euro ekstra na pielęgniarki opiekujące się pacjentami w ich miejscu zamieszkania.

- Wycofano się z planowanych wcześniej cięć wydatków (0,5 mld euro) na domy opieki i ośrodki dla niepełnosprawnych.

Mieszkalnictwo

- Dodatek mieszkaniowy (tzw. huurtoeslag), przysługujący osobom wynajmującym mieszkania socjalne i z niskimi dochodami, będzie wyższy. Prawie wszystkie osoby otrzymujące ten dodatek dostaną około 10,50 euro huurtoeslag miesięcznie więcej.

- Osoby nadal mieszkające w mieszkaniach socjalnych, mimo iż ich dochody wzrosły na tyle, że nie powinny mieć już prawa do takiego lokalu, mogą się spodziewać kolejnych podwyżek czynszu. Ma to zmotywować te osoby do znalezienia nowego lokum (np. zakupu domu), dzięki czemu opuszczone mieszkania socjalne będą mogły zostać przyznane osobom naprawdę ich potrzebującym (czyli z niskimi dochodami).

- Czynsze w mieszkaniach socjalnych wzrosną średnio o 1% plus inflacja, czyli mniej niż w 2016 roku.

Wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo i obronność

- Łączne wydatki na wymiar sprawiedliwości i bezpieczeństwo będą od 2017 roku o 450 mln euro wyższe niż dotychczas. Około połowa tej kwoty trafi do policji.

- Rząd przeznaczy dodatkowych 20 mln euro na lepszą ochronę granic, 10 mln euro na walkę z terroryzmem, 13 mln euro na prokuraturę i 35 mln euro na poprawę jakości wymiaru sprawiedliwości.

- Budżet ministerstwa obrony będzie o 300 mln euro większy niż w 2016 roku.

- Wojsko zamierza przeznaczyć w 2017 roku ponad 1,5 mld euro na zakup nowych materiałów, w tym amunicji.

- Od 1 stycznia 2017 roku Holandia i Belgia będą na zmianę odpowiadać za obronę przestrzeni powietrznej Beneluxu.

Infrastruktura i ochrona środowiska

- 5,9 mld euro zostanie wydanych na nowe projekty infrastrukturalne oraz utrzymanie już istniejących dróg i połączeń kolejowych.

- Rząd planuje inwestycje w nowe drogi, mające na celu ograniczenie korków. W okresie 2012-2017 r. powstało lub powstanie w sumie 717 km nowych dróg i pasów ruchu. 

Handel i współpraca z zagranicą

- 417 mln euro na walkę z AIDS/HIV na świecie oraz zwiększenie dostępności środków antykoncepcyjnych; 348 mln euro na żywność dla najbardziej potrzebujących.

- Dodatkowych 5 mln euro na zwalczanie ekstremistycznych ruchów za granicą

- Dodatkowych 10 mln euro na wsparcie dla holenderskiego handlu zagranicznego

Edukacja, kultura i nauka

- 200 mln euro ekstra na edukację (ale przy jednoczesnych cięciach niektórych wydatków na oświatę) oraz 15 mln euro na edukację dzieci-uchodźców

- Dodatkowych 10 mln euro rocznie na kulturę i sztukę.


Holenderski budżet na 2017 rok w liczbach

Łączne przychody: 263,1 mld euro
Łączne wydatki: 264,4 mld euro
Deficyt budżetowy: 1,3 mld euro

Najważniejsze przychody

Podatki pośrednie (np. btw, czyli VAT, akcyza): 80,7 mld euro
Podatki bezpośrednie (np. podatek dochodowy, podatek o firm): 80,2 mld euro
Składki na ubezpieczenia społeczne (premies volksverzekeringen): 41 mld euro
Składki na ubezpieczenia pracownicze (premies werknemersverzekeringen): 58,7 mld euro
Wpływy z wydobycia gazu: 2,6 mld euro

Najważniejsze wydatki

Bezpieczeństwo socjalne i rynek płacy (czyli np. wydatki na zasiłki dla bezrobotnych, różnorakie dodatki): 78,5 mld euro
Służba zdrowia: 75,4 mld euro
Edukacja, kultura i nauka: 33,8 mld euro
Samorządy (gminy i prowincje): 23,4 mld euro
Sprawy zagraniczne, dyplomacja, współpraca międzynarodowa: 10,8 mld euro
Bezpieczeństwo (np. policja) i wymiar sprawiedliwości: 10,5 mld euro
Infrastruktura i ochrona środowiska: 8 mld euro
Wojsko i obronność: 7,9 mld euro
Przewidywany wzrost gospodarczy w 2017 roku: 1,7%

Założenia budżetowe na przyszły rok – dokument rządowy w całości (w języku niderlandzkim) TUTAJ

25.09.2016 ŁK  Niedziela.NL